Trong ấn bản NEJM Journal Watch (General Meidicne) Year in Review 2018, Editor David J. Amrol, MD. đã tổng hợp kết quả nghiên cứu những nghiên cứu nổi bật trong năm 2018 về liệu pháp 3 thuốc trong ngăn ngừa một số đợt cấp ở bệnh nhân tắc nghẽn phổi mạn tính có nguy cơ cao.

Các hướng dẫn khuyến cáo nên điều trị từng bước cho bệnh nhân tắc nghẽn phổi mạn tính (COPD) dựa trên các triệu chứng và nguy cơ xuất hiện cơn kịch phát: bắt đầu với một thuốc đối kháng thụ thể muscarinic tác dụng kéo dài (LAMA) hoặc chủ vận β tác dụng kéo dài (LABA); tiếp theo kết hợp LAMA và LABA; cuối cùng thêm một corticosteroid dạng hít (ICS) nếu chưa kiểm soát được bệnh. Tuy nhiên, trước đây liệu pháp 3 thuốc (tức LAMA + LABA + ICS) vẫn chưa được nghiên cứu kỹ.

Trong một nghiên cứu được tiến hành trên 1532 bệnh nhân COPD có trên 2 cơn cấp/năm, so với liệu pháp kép (indacaterol và glycopyrrolat), nhóm bệnh nhân sử dụng liệu pháp 3 thuốc (beclomethason, formoterol và glycopyrrolat) trong 1 năm đã ngăn ngừa được một số cơn cấp trung bình đến nặng; cứ 11 bệnh nhân dùng liệu pháp 3 thuốc thì ngăn ngừa được 1 cơn cấp (NEJM JW Gen Med ngày 15/3 và Lancet ngày 17/3; 391:1076).

Trong một nghiên cứu khác cũng kéo dài 1 năm trên 10335 bệnh nhân COPD có nguy cơ cao, liệu pháp 3 thuốc (vilanterol, umeclidinium và fluticason [Trelogy Ellipta]) đã ngăn ngừa được một số cơn cấp trung bình đến nặng so với liệu pháp kết hợp LABA/LAMA (vilanterol và umeclidinium [Anoro Ellipta]; 0.91 so với 1.21 cơn cấp/năm; NEJM JW Gen Med ngày 15/6 và N Engl J Med ngày 3/5; 378:1671).

Cuối cùng, kết quả phân tích gộp 24 thử nghiệm so sánh giữa liệu pháp 3 thuốc với LAMA hoặc kết hợp LAMA/LABA cho thấy nhóm sử dụng liệu pháp 3 thuốc ít xảy ra cơn cấp hơn (tỉ lệ tần suất ≈0.75; NEJM JW Gen Med Dec ngày 15/12 BMJ 2018 ngày 6/11; 363:4388).

Tuy nhiên trong hầu hết các thử nghiệm, sử dụng ICS làm tăng nguy cơ viêm phổi, mặt khác, nhóm đối tượng được hưởng lợi nhiều nhất là bệnh nhân có tăng bạch cầu ái toan hoặc mắc kèm hen phế quản.

Nhiều bệnh nhân bắt đầu sử dụng liệu pháp 3 thuốc không phù hợp hoặc tiếp tục điều trị khi không còn cần thiết. Một thử nghiệm phân nhóm ngẫu nhiên được tiến hành trên hơn 1000 bệnh nhân COPD trung bình đến nặng đang điều trị 3 thuốc nhưng vẫn có những đợt cấp không thường xuyên, bệnh nhân được xuống thang với một thuốc nhóm LABA/LAMA, kết quả là số đợt cấp không nhiều hơn so với nhóm tiếp tục điều trị 3 thuốc, ngoại trừ phân nhóm có tăng bạch cầu ái toan (NEJM JW Gen Med ngày 15/9 và Am J Respir Crit Care Med ngày 1/8; 198:329).

Có đến 50% bệnh nhân COPD sử dụng ICS mặc dù phần lớn đều không có nguy cơ cao xảy ra các đợt kịch phát.  Do làm tăng chi phí và tăng nguy cơ viêm phổi, liệu pháp 3 thuốc chỉ nên dành cho những bệnh nhân thường xuyên xảy ra đợt cấp dù đã sử dụng 2 thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài. Tuy nhiên bệnh nhân có hội chứng chồng lấp hen suyễn/COPD hoặc tăng bạch bầu ái toan ngoại vi đáp ứng tốt với ICS.

— 

The 2018 GOLD guidelines are available at https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2016/04/GOLD-2018-WMS.pdf

Nguồn: https://www.jwatch.org/na48078/2018/12/27/nejm-journal-watch-general-medicine-year-review-2018

Người tổng hợp: Nguyễn Thị Thu Hà - Đoàn Thị Phương Thảo