BIP Occitanie số 2/2024: Nguy cơ gặp tương tác thuốc khi sử dụng tocilizumab

Gần đây, các nghi vấn đã được đặt ra đối với tocilizumab về nguy cơ tương tác thuốc với rivaroxaban. Một bệnh nhân 74 tuổi được điều trị với rivaroxaban để điều trị rung nhĩ và mới được đề xuất sử dụng tolicizumab để điều trị viêm khớp dạng thấp kháng corticoid. Tuy nhiên điều này đặt ra câu hỏi về việc gia tăng nguy cơ xuất hiện biến cố huyết khối do giảm tác dụng của rivaroxaban.

 

Theo quan điểm dược lý, rivaroxaban là một thuốc chống đông đường uống được chuyển hóa trung gian qua cytocrom CYP3A4. Trong khi đó, tocilizumab là một kháng thể đơn dòng kháng interleukin 6 (IL-6) gắn với các thụ thể trên màng và thụ thể hòa tan, từ đó ức chế truyền tín hiệu gây viêm. Tocilizumab không phải là chất ức chế hay chất cảm ứng cytocrom, tuy nhiên, các tương tác liên quan đến các cytocrom đã được mô tả và ghi nhận trong chuyên luận thuốc và y văn. 

 

Về mặt bệnh lý, IL-6 tạo ra tín hiệu đối với các quá trình khác nhau, bao gồm:

- Hoạt hóa tế bào lympho T

 

- Kích thích tạo ra các globulin miễn dịch

 

- Kích thích quá trình tạo máu

 

- Cảm ứng tổng hợp các protein ở gan trong phản ứng viêm cấp tính và do đó ức chế sự biểu hiện các isoenzym CYP450 ở gan bao gồm: CYP1A2, CYP2C9, CYP2C19, CYP3A4.

 

Do đó, sự biểu hiện của các isoenzym CYP450 có thể được phục hồi sau khi sử dụng tocilizumab và do đó, gây mất cân bằng trong điều trị với các thuốc khác chuyển hóa qua hệ CYP450 đã được sử dụng ổn định trước đó. 

Vì vậy, cần cần nhắc nguy cơ tương tác dược động học này khi khởi đầu điều trị với tocilizumab để kịp thời hiệu chỉnh liều các thuốc dùng cùng chuyển hóa qua CYP1A2, CYP2C9, CYP2C19 và/hoặc CYP3A4 do nồng độ các thuốc này trong huyết tương có thể thay đổi.

 

Bảng dưới đây cung cấp thông tin về các thuốc là cơ chất chính của các isoenzym tương ứng:

 

CYP1A2

Theopyllin, clozapin, imipramin, lidocain

CYP2C9

Thuốc chống đông kháng vitamin K: wafarin, acenocoumarol.

Thuốc điều trị đái tháo đường nhóm sulfamid: gliclazid, glimepirid.

Thuốc hạ sốt chống viêm không steroid: ibuprofen, diclofenac

Phenytoin

CYP2C19

Thuốc ức chế bơm proton: pantoprazol, omeprazol

Benzodiazepin: diazepam

CYP3A4

Thuốc ức chế miễn dịch: ciclosporin, tacrolimus

Thuốc chẹn kênh calci: nifedipin, verapamil, diltiazem

Dẫn chất benzodiazepin: clonazepam, alprazolam

Clozapin, amiodaron, và các thuốc nhóm statin

 

Nguồn: bip_occitanie_2024_no2.pdf (chu-toulouse.fr)

Điểm tin: DS. Hoàng Hải Linh
Phụ trách: ThS. Nguyễn Mai Hoa