Trong những năm gần đây, việc lạm dụng pregabalin ngày một gia tăng. Để hạn chế tình trạng trên và các nguy cơ kèm theo,Bộ Y Tế Pháp giới hạn thời gian kê đơn thuốc chứa pregabalin (biệt dược Lyrica và thuốc generic) tối đa 6 tháng và yêu cầu có đơn thuốc bảo đảmcủa bác sĩ. Sự thay đổi trên có hiệu lực từ ngày 24 tháng 5 năm 2021.
Pregabalin được chỉ định để kiểm soát cơn đau thần kinh, một số dạng động kinh và rối loạn lo âu lan tỏa (Generalized anxiety disorder – GAD).Các cuộc khảo sát mới nhất của mạng lưới trung tâm cảnh giác các thuốc gây nghiệncủa Pháp(CEIP-A [i]) cho thấy sự gia tăng đáng kể các trường hợp nghiện và lạm dụng pregabalin cũng như các nguy cơ liên quan:
- 234 báo cáo về các trường hợp lạm dụng, lệ thuộc và sử dụng sai mục đích trong năm 2019, so với 106 báo cáo trong năm 2018 và 18 báo cáo trong năm 2016.
- Đa số đối tượng lạm dụng là nam thanh niên (độ tuổi trung bình 27), bao gồm trẻ vị thành niên dễ bị tổn thương, một sốtrường hợptrong các trại giam hoặc trại cải tạo.
- Việc sử dụng thuốc sai mục đíchchủ yếu để gây hưng phấn khi sử dụng kết hợp nhiều chất kích thích, hoặc để giải lo âu, giảm đau hoặc an thần. Trong hơn nửa số trường hợp, pregabalin được sử dụng đồng thời với thuốc khác, chủ yếu là các benzodiazepin (65%), đặc biệt là clonazepam.
- Trong gần một nửa số trường hợp, pregabalin được mua bán bất hợp pháp (kê đơn giả, bán dạo hoặc mua bán trên đường phố).
- Khảo sát OSIAP[ii] ghi nhận 429 đơn thuốc giả vào năm 2019 (so với 226 vào năm 2018 và 26 vào năm 2016). Pregabalin trở thành thuốc hàng đầu bịkê đơn giả.
- Pregabalin, dùng đồng thời với các chất khác,có thểcó liên quan đến các trường hợp tử vong do ma túy(khảo sát DRAMES[iii] ). Pregabalin cũng có liên quan đến các trường hợp tử vong do sử dụng thuốc giảm đau (khảo sát DTA[iv]).
- Vào năm 2019, pregabalin lần đầu tiên trở thành thuốc hàng đầu gây lệ thuộc ở người sử dụng ma túy (khảo sát OPPIDUM[v]).
Nguy cơ và biến chứng liên quan đến pregabalin
Các biến chứng chính do lạm dụng pregabalin là hôn mê, rối loạn ý thức, mất phương hướng và lú lẫn.
Ngoài ra, các trường hợp suy hô hấp, hôn mê và tử vong ở những bệnh nhân được điều trị bằng pregabalin phối hợpvớiopioid và/hoặc thuốc ức chế thần kinh trung ương kháccũng đã được báo cáo. Pregabalin có thể làm giảm ngưỡng dung nạp opioid, dẫn đến tăng nguy cơ suy hô hấp và tử vong do opioid.
Thông tin dành cho cán bộ y tế
Từ ngày 24 tháng 5, pregabalin cần phải được kê toa theo đơn thuốc bảo đảm. Đơn thuốc chỉ được gia hạn 5 lần tại nhà thuốc theo yêu cầu của người kê đơn, cho phép điều trị tối đa 6 tháng. Nếu cần thiết, bệnh nhân cần tái khám6 tháng một lần.
Cán bộ y tế cần lưu ý rằng:
- Cần giảm liềutừ từ pregabalin trước khi ngừng hẳn để tránh hội chứng cai thuốc
- Pregabalin nên đượccấppháttrong các gói nhỏ nhất có thể, phù hợp với đơn thuốc
- Nên thận trọng khi kê các đơn thuốc dùng phối hợp pregabalin với opioid
- Ở những bệnh nhân có nguy cơ sử dụng thuốc sai mục đích, việc chuyển sang gabapentin (Neurontin và thuốc generic), một gabapentinoid khác, nên được theo dõi và báo cáo cho CEIP-A nếu cần.
Thông tin dành cho bệnh nhân
- Thuốc của bạn được kê bằng một đơn thuốc đặc biệt, được gọi là “bảo đảm”, và phải được gia hạn 6 tháng một lần với sự đồng ý của bác sĩ.
- Tuân thủ liều dùng và thời gian điều trị được ghi trong đơn thuốc.
- Nếu triệu chứng của bạn không thuyên giảm đáng kể hoặc nhanh chóng, hãy báo cho bác sĩ. Tuyệt đối không tăng liềudùnghoặc kéo dài thời gian điều trị mà không có sự đồng ý của bác sĩ.
- Không được đột ngột ngừng sử dụng thuốc; bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn sẽ hướng dẫn bạn trong quá trình giảm dần liều thuốc.
Thông tin tham khảo:
[i] Centres d’Evaluation et d’Information sur la pharmacodépendance - Addictovigilance
[ii] Ordonnances suspectes – Indicateurs d’Abus Possible
[iii] Décès en Relation avec l’Abus de Médicaments Et de Substances
[iv] Décès Toxique par Antalgiques
[v] Observation des Produits Psychotropes Illicites ou Détournés de leur Utilisation Médicamenteuse
Điểm tin: CTV. SVD3 Nguyễn Hà Nhi, CTV. DS. Từ Phạm Hiền Trang, ThS.DS. Nguyễn Thị Tuyến