Trong ấn bản NEJM Journal Watch (General Meidicne) Year in Review 2018, Editor Allan S. Brett, MD. đã tổng hợp kết quả nghiên cứu những nghiên cứu nổi bật trong năm 2018 về về phương pháp kháng tiểu cầu kép và can thiệp nội mạch loại bỏ huyết khối giai đoạn muộn.

Năm 2018, những nghiên cứu quan trọng về đột quỵ bao trùm các chủ đề từ cơn thiếu mãu não thoáng qua (TIA) cho tới đột quỵ gây tàn tật nghiêm trọng.

Trong thử nghiệm phân nhóm ngẫu nhiên POINT, các nhà nghiên cứu đã kiểm chứng giả thuyết liệu điều trị kháng tiểu cầu kép (DAPT) sớm có cải thiện được các kết quả ở bệnh nhân có nguy cơ TIA cao, đột quỵ do thiếu máu cục bộ không do rung tâm nhĩ hoặc hẹp động mạch cảnh (cần các can thiệp khác) hay không. Gần 5000 bệnh nhân đã điều trị hàng ngày với aspirin liều thấp đơn độc hoặc aspirin liều thấp kết hợp clopidogrel (liều nạp 600 mg, liều duy trì 75 mg/ ngày), bắt đầu trong vòng 12 tiếng kể từ khi triệu chứng khởi phát. Trong 90 ngày, nhóm điều trị DAPT có tỉ lệ đột quỵ tái phát do nhồi máu não thấp hơn đáng kể (4,6% so với 6,3%) nhưng lại có tỉ lệ xuất huyết cao hơn (0,9% so với 0,4%). Tuy nhiên, việc giảm đột quỵ tái phát gần như xảy ra hoàn toàn trong tuần đầu tiên, trong khi xuất huyết (hầu hết không phải xuất huyết não) xuất hiện khá đều đặn trong suốt 90 ngày theo dõi. Do đó, có thể tối đa lợi ích và giảm thiểu nguy cơ bằng cách chỉ nên sử dụng DAPT trong vài tuần đầu (NEJM JW Gen Med ngày 1/7 và N Engl J Med ngày 19/7; 379:215).

Trong 2 nghiên cứu khác, các nhà nghiên cứu muốn kiểm chứng liệu có thể kéo dài cửa sổ thời điểm điều trị loại bỏ huyết khối nội mạch đến sau 6 tiếng ở bệnh nhân nhồi máu não trung bình đến nặng do tắc động mạch cảnh trong hoặc tắc động mạch não giữa hay không. Đối tượng nghiên cứu là những bệnh nhân có hình ảnh thể tích nhồi máu nhỏ hơn dự đoán từ bệnh cảnh lâm sàng – cho thấy một vùng của não bị giảm tưới máu chứ chưa nhồi máu. Trong thử nghiệm DAWN, 206 bệnh nhân khỏe mạnh trong vòng 6 đến 24 giờ trước được phân nhóm ngẫu nhiên để điều trị loại bỏ huyết khối kết hợp chăm sóc tiêu chuẩn hoặc chỉ chăm sóc tiêu chuẩn.

Bệnh nhân được loại bỏ huyết khối phục hồi độc lập chức năng nhiều hơn rõ rệt so với nhóm chăm sóc tiêu chuẩn trong thời gian 90 ngày (49% so với 13%; NEJM JW Neurol tháng 1 và N Engl J Med ngày 4/1; 378:11).

Trong một thử nghiệm tương tự trên 182 bệnh nhân (thử nghiệm DEFUSE 3), các kết quả về độc lập chức năng tương tự như thử nghiệm DAWN, thêm vào đó, tỉ lệ tử vong cũng thấp hơn ở nhóm loại bỏ huyết khối (14% so với 26%; P=0,05; NEJM JW Gen Med ngày 15/3 và N Engl J Med ngày 22/2; 378:708).

Những nghiên cứu trên cho thấy loại bỏ huyết khối muộn vẫn có thể đem lại lợi ích trên nhóm bệnh nhân được lựa chọn cẩn thận, mặc dù nên điều trị sớm khi có thể.

Nguồn: https://www.jwatch.org/na48078/2018/12/27/nejm-journal-watch-general-medicine-year-review-2018

Người tổng hợp: Nguyễn Thị Thu Hà - Đoàn Phương Thảo