Ngày 29/03/2021, Ủy ban Tư vấn Quốc gia về Tiêm chủng của Canada (NACI) khuyến cáo không nên tiêm vắc-xin Covid-19 AstraZeneca cho người dưới 55 tuổi trong khi tín hiệu giảm tiểu cầu huyết khối miễn dịch liên quan đến vắc-xin (vaccine-Induced Prothrombotic Immune Thrombocytopenia - VIPIT) đang được đánh giá.
NACI đưa ra khuyến cáo này trên cơ sở một số ca huyết khối nghiêm trọng, trong đó có huyết khối xoang tĩnh mạch não, kèm theo giảm tiểu cầu đã được báo cáo sau khi tiêm chủng vắc-xin Covid-19 AstraZeneca ở Châu Âu. Các biến cố ghi nhận chủ yếu ở nữ giới, dưới 55 tuổi và phần lớn xảy ra trong khoảng ngày 4 - 16 sau tiêm chủng. Biến cố bất lợi này có thể liên quan đến sự hình thành kháng thể gây “hoạt hóa” tiểu cầu, kích thích hình thành cục máu đông và dẫn đến giảm tiểu cầu. Cơ chế trên tương tự như hiện tượng giảm tiểu cầu do heparin. Cơ chế chính xác của hiện tượng giảm tiểu cầu huyết khối miễn dịch đang được AstraZeneca nghiên cứu sâu hơn. Biến cố này hiện chưa được ghi nhận sau khi tiêm vắc-xin Covid-19 sản xuất theo công nghệ mRNA.
Hiện chưa xác định được tỷ lệ biến cố giảm tiểu cầu huyết khối miễn dịch. Theo báo cáo của Cơ quan Quản lý Dược phẩm Châu Âu (EMA) vào ngày 18/3, tỷ lệ biến cố này ước tính khoảng 1/1.000.000 người tiêm vắc-xin Covid-19 AstraZeneca. Tuy nhiên, Viện Paul-Ehrlich của Đức báo cáo tỷ lệ cao hơn (1/100.000). Các thông tin đang tiếp tục được tập hợp để xác định chính xác hơn tỷ lệ xuát hiện VIPIT. Dựa trên các thông tin hiện có, tỷ lệ tử vong do VIPIT khoảng 40%, tuy nhiên, tỷ lệ này sẽ giảm khi biến cố bất lợi được phát hiện sớm và xử trí kịp thời.
Dựa trên các dữ liệu hiện có về nguy cơ VIPIT và cân nhắc đến các vắc-xin thay thế, NACI cho rằng, có mối quan ngại đáng kể về lợi ích của vắc-xin Covid-19 AstraZeneca ở người dưới 55 tuổi do nguy cơ VIPIT tiềm tàng với tỷ lệ thấp. Như một biện pháp thận trọng, trong khi chờ Bộ Y tế Canada (HealthCanada) đánh giá nguy cơ/lợi ích, NACI khuyến cáo không nên tiêm chủng vắc-xin Covid-19 AstraZeneca cho người dưới 55 tuổi. Hiện tại ở Canada, vắc-xin Covid-19 AstraZeneca cũng chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong số các vắc-xin Covid-19 đang được sử dụng tại nước này. Vì vậy, khuyến cáo này sẽ không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc tiêm vắc-xin Covid-19 ở người trẻ tuổi.
Người tổng hợp: Nguyễn Mai Hoa