Theo nghiên cứu trên tạp chí New England Journal of Medicine (NEJM), các kháng thể kích hoạt tiểu cầu có liên quan đến hội chứng giảm tiểu cầu huyết khối hiếm gặp ở một số bệnh nhân sau khi tiêm vắc-xin Covid-19 AstraZeneca. Các nhà nghiên cứu cho rằng hội chứng "giảm tiểu cầu huyết khối miễn dịch do vắc-xin (vaccine-induced immune thrombotic thrombocytopenia - VITT)” này tương tự như giảm tiểu cầu tự miễn do heparin.

Nhóm nghiên cứu phân tích 11 bệnh nhân đầu tiên ở Đức và Áo xuất hiện biến cố huyết khối sau khi tiêm vắc-xin Covid-19 AstraZeneca. Trong số này, chín người là phụ nữ và có độ tuổi trung bình là 36 tuổi. Không có bệnh nhân nào trong số này có dùng heparin. Sáu bệnh nhân tử vong. Tất cả đều bị giảm tiểu cầu mức độ trung bình đến nặng, 9 người bị huyết khối xoang tĩnh mạch não, 3 người bị huyết khối tĩnh mạch tạng và 3 người bị thuyên tắc phổi.

Ở một số bệnh nhân trong số này cùng những bệnh nhân khác nghi ngờ bị giảm tiểu cầu sau tiêm vắc-xin Covid-19 AstraZeneca, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, họ dương tính với kháng thể kháng yếu tố tiểu cầu 4 (PF4)-heparin. Ở những bệnh nhân này, sự có mặt PF4 đã kích hoạt tiểu cầu, không phụ thuộc vào heparin. Các tác giả suy đoán, DNA tự do trong vắc-xin có thể kích hoạt phản ứng của kháng thể kháng PF4.

(Ảnh minh họa: Internet)

Các tác giả chia sẻ: "Các bác sĩ lâm sàng nên lưu ý, ở một số bệnh nhân, huyết khối tĩnh mạch hoặc động mạch có thể phát triển tại các vị trí bất thường như não hoặc vùng bụng. Tình trạng huyết khối sẽ có biểu hiện lâm sàng rõ ràng sau khi tiêm vắc-xin khoảng 5 đến 20 ngày. Nếu phản ứng này đi kèm với giảm tiểu cầu thì đây có thể biểu hiện tác dụng không mong muốn của vắc-xin Covid-19". Các nhà nghiên cứu cho rằng, nên xét nghiệm kháng thể PF4-heparin rộng rãi đối với những trường hợp nghi ngờ. Một số hướng xử trí được gợi ý, bao gồm truyền tĩnh mạch globulin miễn dịch liều cao và sử dụng thuốc chống đông máu tương tự thuốc điều trị giảm tiểu cầu do heparin.

Một nhóm nghiên cứu khác ở Na Uy đã ghi chép năm bệnh nhân bị huyết khối và giảm tiểu cầu nghiêm trọng từ 7 đến 10 ngày sau khi tiêm chủng. Tương tự, tất cả các bệnh nhân đều có nồng độ kháng thể kháng phức hợp PF4-polyanion cao.

Thông tin chi tiết về bài báo xin xem tại: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2104882

Người tổng hợp: Nguyễn Mai Hoa