Medsafe: Nguy cơ u màng não khi sử dụng medroxyprogesteron acetat

Medroxyprogesteron acetat là một progestogen tổng hợp. Medroxyprogesteron dạng tiêm được chỉ định để ức chế sự rụng trứng và điều trị bệnh lạc nội mạc tử cung. Ngoài ra, medroxyprogesteron cũng được chỉ định trong điều trị một số ung thư. Medroxyprogesteron dạng viên nén (hiện chưa lưu hành tại Việt Nam) được sử dụng trong điều trị chảy máu tử cung bất thường do rối loạn chức năng, lạc nội mạc tử cung, là liệu pháp hormon trong thời kỳ mãn kinh và điều trị vô kinh.

U màng não là các khối u phát triển từ các lớp màng não bao quanh não và tủy sống. U màng não thường lành tính và không có triệu chứng, nhưng trong một số trường hợp có thể gây ra các triệu chứng thần kinh do chèn ép các mô lân cận. U màng não thường gặp hơn ở phụ nữ và có tỷ lệ mắc tăng theo độ tuổi. Các giả thiết cho rằng yếu tố nội tiết (như progesteron) có thể tác động đến sự phát triển của u màng não. Điều này cũng được củng cố bởi trên thực tế, u màng não phổ biến hơn ở nữ giới so với nam giới và có sự hiện diện của các thụ thể hormon trong u màng não.

Nguy cơ u màng não và medroxyprogesteron 

Một nghiên cứu bệnh chứng sử dụng dữ liệu từ hệ thống y tế của Pháp cho thấy việc phơi nhiễm dài ngày với medroxyprogesteron acetat dạng tiêm có liên quan đến tăng nguy cơ u màng não nội sọ cần phẫu thuật. Tuy nhiên, nguy cơ tuyệt đối là thấp. Đồng thời, nghiên cứu tiến hành trên một cỡ mẫu nhỏ, vì vậy, kết quả nghiên cứu cần được biện giải một cách thận trọng. Ngoài ra, u màng não cũng đã được ghi nhận liên quan đến một số progesteron khác như cyproteron.

Tờ hướng dẫn sử dụng của các chế phẩm chứa medroxyprogesteron acetat đang lưu hành tại New Zealand (Biệt dược: Depo-Provera, Provera) đã cập nhật nội dung cảnh báo về nguy cơ u màng não khi sử dụng medroxyprogesteron kéo dài, đồng thời khuyến cáo ngừng thuốc ngay nếu xuất hiện triệu chứng u màng não. Cùng với đó, lưu ý rằng cần thận trọng khi kê đơn thuốc này cho bệnh nhân có tiền sử u màng não.

Thuốc tránh thai đường uống và nguy cơ u màng não

Hiện chưa có bằng chứng xác nhận mối liên hệ giữa việc sử dụng thuốc tránh thai đường uống (kể cả dạng phối hợp hay chỉ có progestogen) với nguy cơ u màng não.

Việc điều trị kéo dài với cyproteron liều cao đã được chứng minh có liên quan đến sự tăng đáng kể của nguy cơ u màng não. Trong khi với liều thấp cyproteron có trong một số thuốc tránh thai đường uống thì mức độ nguy cơ lại chưa rõ ràng. Tuy nhiên, tờ hướng dẫn sử dụng của thuốc phối hợp ethinylestradiol và cyproteron (Biệt dược: Ginet) đã đưa ra chống chỉ định sử dụng thuốc trên bệnh nhân có tiền sử hoặc đang mắc u màng não, đồng thời khuyến cáo ngừng thuốc ngay nếu bệnh nhân được chẩn đoán mắc u màng não.


Nguồn: https://medsafe.govt.nz/profs/PUArticles/PDF/Prescriber-Update-46-No.1-March-2025.pdf#page=8.06

Điểm tin: SV. Phan Hoàng Anh

Hiệu đính: DS. Bùi Thị Phương Thảo; Phụ trách: ThS. Nguyễn Mai Hoa