Bối cảnh

Các thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 được chỉ định để điều trị béo phì và đái tháo đường tuýp 2, giúp cải thiện đường huyết, cân nặng và các vấn đề tim mạch. Theo số liệu thống kê tại Hoa Kỳ, tỷ lệ béo phì, đái tháo đường tuýp 2 ngày càng có xu hướng gia tăng. Đáng chú ý là béo phì và đái tháo đường có thể gây tăng nguy cơ xuất hiện các biến chứng trong thai kỳ, đồng thời tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan chuyển hóa ở trẻ sau này. Do đó, việc tối ưu hóa đường huyết và cân nặng trước khi mang thai luôn được chú trọng. Ngoài ra, hiện nay GLP-1 ngày càng được sử dụng phổ biến hơn ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản với mục đích như kiểm soát cân nặng hay giảm glucose máu. Tuy nhiên, thuốc chủ vân GLP-1 có chống chỉ định sử dụng trong thời kỳ mang thai do các nghiên cứu trên động vật cho thấy nguy cơ dị tật thai nhi, ức chế sự phát triển của thai nhi trong tử cung và gây tử vong cho phôi thai. Do đó, cần ngừng thuốc chủ vận GLP-1 trước khi thụ thai hoặc ngay sau khi phát hiện có thai. Cho đến nay, các dữ liệu về mối liên hệ giữa phơi nhiễm GLP-1 và các biến cố bất lợi trong quá trình mang thai, ngoài dị tật bẩm sinh vẫn còn hạn chế, không nhất quán và bị ảnh hướng bởi nhiều yếu tố gây nhiễu. Do đó, nghiên cứu này tập trung đánh giá nguy cơ tăng cân thai kỳ và biến cố trong thai kỳ ở phụ nữ có phơi nhiễm thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 trước khi mang thai và trong giai đoạn đầu thai kỳ.

Thiết kế nghiên cứu

Nghiên cứu đoàn hệ hồi cứu trên 149.790 phụ nữ mang thai đơn trong giai đoạn từ ngày 01/06/2016 đến ngày 31/03/2025. Nhóm có phơi nhiễm thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 bao gồm phụ nữ có sử dụng thuốc từ 3 năm trước đến 90 ngày sau khi thụ thai và được tiến hành ghép cặp với nhóm không sử dụng thuốc trong 3 lần mang thai.

Kết quả

Sau khi tiến hành ghép cặp điểm khuynh hướng, 1792 bệnh nhân được đưa vào nghiên cứu bao gồm (448 bệnh nhân nhóm có phơi nhiễm thuốc chủ vận GLP-1 và 1344 bệnh nhân nhóm không phơi nhiễm. Độ tuổi trung bình mẫu nghiên cứu khoảng 34 tuổi (SD = 4,7 năm) và chỉ số khối cơ thể (BMI) trước khi mang thai là 36,1 (SD = 6,5). Trong đó 378/448 (84%) bị béo phì và 104/448 (23%) mắc đái tháo đường trước mang thai. Nhóm bệnh nhân có phơi nhiễm GLP-1 có mức tăng cân trong thai kỳ cao hơn 3,3kg so với nhóm không phơi nhiễm, và mức tăng cân này được là có ý nghĩa thống kê (95% CI 2,3-4,2; p < 0,001). Kết quả của nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nhóm phơi nhiễm chủ vận thụ thể GLP-1 có tỷ lệ tăng cân quá mức thai kỳ cao hơn có ý nghĩa thống kê so với nhóm không phơi nhiễm (RR 1,32; 95% CI, 1,19-1,47). Bên cạnh đó, ở nhóm phơi nhiễm với thuốc chủ vận GLP-1, phân vị cân nặng trẻ sơ sinh trung bình lớn hơn 3,6% so với nhóm không phơi nhiễm (95% CI 0.2%-6.9%). Ngoài ra, nguy cơ sinh non, mắc đái tháo đường thai kỳ, tăng huyết áp thai kỳ cũng được ghi nhận với tỷ lệ cao hơn có ý nghĩa thông kê so với nhóm không phơi nhiễm. Tuy nhiên, không có sự khác biệt về chiều dài trẻ sơ sinh, nguy cơ trẻ sơ sinh lớn hay nhỏ hơn so với tuổi thai, hoặc tỷ lệ sinh mổ giữa 2 nhóm. 

Kết luận

Trong một nhóm đối tượng nghiên cứu chủ yếu là phụ nữ có béo phì trước mang thai, việc sử dụng thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 và ngừng thuốc trước khi mang thai hoặc trong giai đoạn đầu thai kỳ có liên quan đến nguy cơ tăng cân quá mức trong thai kỳ cao hơn, cũng như tăng nguy cơ các biến cố trong thai kỳ như sinh non, đái tháo đường và tăng huyết áp..

Nguồn: https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2841781?guestAccessKey=ffef2f20-d2d1-4cca-b125-cbd857cf489d&utm_medium=email&utm_source=postup_jn&utm_campaign=article_alert-jama&utm_content=olf-tfl_&utm_term=112425

Điểm tin: SV. Nguyễn Phương Chinh
Hiệu đính: DS. Bùi Thị Phương Thảo