Nguy cơ NDMA ảnh hưởng đến sức khỏe thấp, tạp chất NDEA cũng đang được nghiên cứu
Cơ quan Quản lý Dược phẩm châu Âu (EMA) đã cập nhật kết quả tính toán nguy cơ từ các loại thuốc valsartan có chứa N-nitrosodimethylamine (NDMA), trong đó bao gồm cả kết quả từ các thử nghiệm mới nhất về hoạt chất được Zhejiang Huahai sản xuất.
Kết quả thu được phù hợp với đánh giá trước đó của EMA (đánh giá dựa trên hàm lượng trung bình của NDMA trong hoạt chất sản xuất bởi công ty Zhejiang Huahai kể từ năm 2012), nguy cơ ung thư được coi là thấp trong thời gian sống và được ước tính với tỷ lệ 1/5.000 ở bệnh nhân người lớn đã sử dụng thuốc valsartan liều cao nhất (320 mg) mỗi ngày từ tháng 7 năm 2012 đến tháng 7 năm 2018.
Bệnh nhân sử dụng valsartan với liều thấp hơn hoặc trong thời gian ngắn hơn sẽ có nguy cơ thấp hơn. Nguy cơ cũng sẽ thấp hơn đối với những bệnh nhân đã dùng valsartan do Zhejiang Tianyu sản xuất, do lượng NDMA thấp hơn lượng tạp chất này trong valsartan do Zhejiang Huahai sản xuất.
Ước tính nguy cơ gây ra do thuốc thấp được hỗ trợ một phần bởi một nghiên cứu tại Đan Mạch. Nghiên cứu này theo dõi các bệnh nhân đã uống thuốc valsartan có nguyên liệu được sản xuất từ Zhejiang Huahai trong 6 năm qua. Tuy nhiên, các tác giả lưu ý bệnh nhân sử dụng thuốc trong thời gian tương đối ngắn (trung bình 4,6 năm).
Ngoài NDMA, EMA đang đánh giá tác động của một tạp chất liên quan khác là N-nitrosodiethylamine (NDEA), đã được phát hiện trong valsartan do Zhejiang Huahai sản xuất bằng quy trình sản xuất trước khi quy trình thay đổi vào năm 2012. Cả NDEA và NDMA đều thuộc nhóm nitrosamine và được phân loại là chất gây ung thư ở người.
Dữ liệu về hàm lượng NDEA hiện tại còn rất hạn chế và EMA sẽ cung cấp các thông tin cập nhật liệu sự có mặt của tạp chất này có tác động đến các đánh giá nguy cơ khi có thêm thông tin hay không.
Các loại thuốc có chứa valsartan từ Zhejiang Huahai và Zhejiang Tianyu không còn được phân phối hoặc đã bị thu hồi tại Châu Âu. Cả hai công ty hiện không được cấp phép phép sản xuất nguyên liệu valsartan cho các thuốc trong EU.
EMA tiếp tục làm việc chặt chẽ với các cơ quan chức năng quốc gia, các đối tác quốc tế và EDQM để thu thập thông tin cần thiết để tìm nguyên nhân các tạp chất có mặt trong hoạt chất.
Dựa trên kết quả cuối cùng của cuộc rà soát, các cơ quan quản lý Dược phẩm tại Châu Âu sẽ thực hiện các biện pháp cần thiết để đảm bảo các vấn đề tương tự sẽ không xảy ra trong thời gian tới.
Nghiên cứu thuần tập tại Đan Mạch: Sử dụng valsartan chứa tạp chất NDMA và nguy cơ ung thư
Mục tiêu: Đánh giá nhanh nguy cơ ung thư liên quan đến phơi nhiễm NDMA khi sử dụng valsartan chứa tạp chất này. Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu thuần tập quy mô toàn quốc. Cơ quan đăng ký sức khỏe Đan Mạch quản lý việc sử dụng thuốc kê đơn trên từng người bệnh, mắc mới ung thư, và các chẩn đoán tại bệnh viện. Đối tượng nghiên cứu: 5150 bệnh nhân Đan Mạch không có tiền sử ung thư, độ tuổi từ 40 trở lên, sử dụng valsartan từ 01/1/2012 hoặc khởi đầu sử dụng trong khoảng thời gian từ 01/01/2012 đến 30/06/2017. Các bệnh nhân được theo dõi 1 năm sau khi được đưa vào nghiên cứu (thời gian trễ) cho đến khi có kết quả mắc ung thư, tử vong, chuyển đi, hoặc kết thúc nghiên cứu (30/6/2018). Từng bệnh nhân phơi nhiễm với NDMA được lập sơ đồ dưới dạng biến thời gian khác nhau trong khi cùng áp dụng độ trể 1 năm. Tiêu chí chính: Mối liên quan giữa phơi nhiễm NDMA và kết cục chính gồm tất cả các loại ung thư trừ ung thư da không u ác tính, ước tính sử dụng hồi quy Cox. Trong phân tích bổ sung, nguy cơ từng loại ung thư được xác định. Kết quả: Tổng số bệnh nhân trong nghiên cứu gồm 5150 người, được theo dõi trung bình 4,6 năm. Tổng cộng 3625 bệnh nhân với 7344 năm được phân loại chưa phơi nhiễm với NDMA và 3450 bệnh nhân với 11 920 năm được phân loại đã phơi nhiễm với NDMA. Với kết cục 104 bệnh nhân mắc ung thư trong số bệnh nhân không phơi nhiễm với NDMA và 198 bệnh nhân mắc ung thư trong số bệnh nhân phơi nhiễm với tạp chất này, tỉ số rủi ro hiệu chỉnh với tất cả các trường hợp ung thư là 1,09 (95%CI: 0,85-1,41), không có bằng chứng về mối liên quan giữa liều dùng và nguy cơ mắc bệnh (P=0,70). Đối với kết cục từng loại ung thư, nguy cơ tăng ung thư đại tràng (HR=1,46, 95%CI: 0,79-2,73) và ung thư cổ tử cung (HR=1,81, 95%CI: 0,55-5,90), mặc dù có khoảng tin cậy rộng và 95% khoảng tin cậy chứa giá trị 1. Kết luận: Kết quả nghiên cứu không chỉ ra tăng nguy cơ ung thư đáng kể ngắn hạn ở bệnh nhân sử dụng valsartan chứa tạp chất NDMA. Tuy nhiên, mối liên quan giữa việc dùng thuốc và từng loại ung thư chưa được khẳng định chắc chắn, cần có các nghiên cứu dài hơn để đánh giá nguy cơ mắc ung thư trong thời gian dài.
Xin xem chi tiết nghiên cứu tại đây.
Health Canada: Tương tự EMA, ngày 13/9/2018, Cơ quan quản lý Y tế Canada cũng đưa ra khuyến cáo về loại tạp chất thứ hai (N-nitrosodiethylamine -NDEA) liên quan đến các loại thuốc valsartan bị thu hồi
Tất cả các loại thuốc có chứa valsartan được sản xuất bởi Zhejiang Huahai Pharmaceuticals đã được thu hồi tại Canada sau khi tạp chất đầu tiên N-nitrosodimethylamine (NDMA) được phát hiện trong valsartan. Cả NDEA và NDMA đều được phân loại là chất gây ung thư ở người khi phơi nhiễm trong thời gian dài.
Gần đây, Health Canada đã khuyến cáo người dân về đánh giá nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng liên quan đến các sản phẩm valsartan có chứa NDMA. Cơ quan này cũng đang hợp tác với Cơ quan Quản lý Dược phẩm châu Âu, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ và các đối tác pháp lý quốc tế khác để xác định nguyên nhân của vấn đề này và đảm bảo thực thi các hành động cần thiết để chỉ ra các nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe và dự phòng tình trạng này tái diễn. Health Canada sẽ tiếp tục cập nhật các thông báo khi có thông tin mới.
Khuyến nghị dành cho bệnh nhân:
Bệnh nhân đang sử dụng thuốc valsartan nên kiểm tra danh sách các sản phẩm valsartan có và KHÔNG bị thu hồi để xem liệu thuốc của họ có bị ảnh hưởng hay không.
Bệnh nhân dùng thuốc valsartan bị thu hồi nên:
- Hỏi dược sĩ nếu không chắc chắn liệu có đang sử dụng sản phẩm bị thu hồi hay không.
- Liên hệ với bác sĩ điều trị càng sớm càng tốt để trao đổi về các lựa chọn điều trị nếu đang sử dụng sản phẩm bị ảnh hưởng.
- Tiếp tục dùng thuốc valsartan trừ khi bác sĩ điều trị khuyên ngừng thuốc.
- Liên hệ với bác sĩ điều trị nếu đã sử dụng các sản phẩm valsartan bị thu hồi và lo ngại về sức khỏe.
Nguồn: https://healthycanadians.gc.ca/recall-alert-rappel-avis/hc-sc/2018/67746a-eng.php
Điểm tin: Nguyễn Thị Tuyến