TGA: Cập nhật cảnh báo về rối loạn tình dục kéo dài khi sử dụng thuốc chống trầm cảm

Bối cảnh

SSRI và SNRI là nhóm thuốc chống trầm cảm được sử dụng rộng rãi tại Úc. Chúng được sử dụng để điều trị trầm cảm và rối loạn lo âu (rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), rối loạn lo âu xã hội, rối loạn hoảng sợ và rối loạn lo âu lan tỏa).

Nhóm thuốc này bao gồm:

- SSRI – citalopram, escitalopram, fluoxetin, fluvoxamin, paroxetin và sertralin.

 

- SNRI – desvenlafaxin, duloxetin và venlafaxin

 

Tổng quan

Thông tin sản phẩm của các thuốc ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc (SSRIs) và thuốc ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrin (SNRIs) đã được cập nhật nguy cơ rối loạn tình dục kéo dài ở một số bệnh nhân sau khi ngừng thuốc.

Rối loạn tình dục là nguy cơ đã biết của SSRIs và SNRIs. Tình trạng này có thể kéo dài ngay cả khi bệnh nhân ngừng thuốc, tuy nhiên, điều này chưa được thể hiện trong tờ thông tin sản phẩm của một số thuốc.

Rối loạn tình dục bao gồm rối loạn ham muốn tình dục (giảm hoặc mất ham muốn tình dục), rối loạn hưng phấn và cực khoái, cũng như rối loạn xuất tinh. Bệnh nhân có thể bị đau khi quan hệ, cương dương kéo dài hoặc tê bộ phận sinh dục. Triệu chứng có thể kéo dài vài tuần đến vài năm và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Rối loạn tình dục kéo dài sau khi ngừng thuốc dường như hiếm gặp. Tuy vậy, tình trạng này có xu hướng không được báo cáo đầy đủ, do vậy chưa rõ tỷ lệ hiện mắc các triệu chứng nêu trên. 

 

Một số báo cáo ca
 
TGA đã nhận được 89 báo cáo mô tả tình trạng rối loạn tình dục liên quan đến một thuốc SSRI hoặc SNRI trong cơ sở dữ liệu (đến tháng 4/2024). Trong số đó, có 4 trường hợp tiếp tục bị rối loạn tình dục kể cả sau khi ngừng điều trị, bao gồm 3 nam và 1 nữ trong độ tuổi từ 18 đến 42 tuổi. Các triệu chứng được báo cáo bao gồm khó đạt cực khoái, cực khoái yếu, rối loạn cương dương và giảm cảm giác của dương vật. Rối loạn kéo dài 12 tháng cho đến 3,5 năm.
 
Các trường hợp rối loạn tình dục kéo dài cũng được báo cáo tại các nước khác trên thế giới. Một nghiên cứu về SSRIs, SNRIs, finasterid và isotretinoin đã thu thập được 300 báo cáo, hầu hết iên quan đến SSRIs và SNRIs (218 trong 300 ca), trong đó escitalopram, citalopram, paroxetin, sertralin, và fluoxetin chiếm 62% (186 trong 300 ca). Độ tuổi bệnh nhân dao động trong khoảng từ 15 đến 66 với hầu hết bệnh nhân là nam giới (170 nam và 49 nữ). Thời gian điều trị dao động từ chỉ một liều duy nhất đến hơn 16 năm. Nhiều trường hợp sau khi ngừng điều trị mới bị rối loạn tình dục hoặc rối loạn trầm trọng hơn.

Cập nhật tờ thông tin sản phẩm

Thông tin sản phẩm của tất cả thuốc SSRI và SNRI đã cảnh báo nguy cơ rối loạn tình dục trong quá trình sử dụng các thuốc này.

Thông tin sản phẩm của ba thuốc – desvenlafaxin, sertralin và venlafaxin – đã có cảnh báo tình trạng rối loạn tình dục kéo dài.

Thông tin sản phẩm của tại Úc của 6 thuốc: citalopram, duloxetin, escitalopram, fluoxetin, fluvoxamin, và paroxetin đã được cập nhật như sau:

4.4 Cảnh báo đặc biệt và thận trọng khi sử dụng:

Rối loạn tình dục

Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin (SSRIs)/ thuốc ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrin (SNRIs) có thể gây các triệu chứng của rối loạn tình dục (xem mục 4.8). Đã có các báo cáo về rối loạn tình dục kéo dài trong đó các triệu chứng vẫn tiếp diễn dù đã ngừng sử dụng SSRIs/SNRIs.

Khuyến cáo dành cho nhân viên y tế

Nhân viên y tế nên cân nhắc  tiền sử sử dụng thuốc chống trầm cảm có phải một yếu tố gây rối loạn tình dục trên bệnh nhân hay không.

Biến cố bất lợi này thường không được báo cáo đầy đủ.Nhân viên y tế được khuyến khích báo cáo khi nghi ngờ có mối liên quan giữa việc sử dụng thuốc và biến cố.

Nguồn: Updated warnings about persistent sexual dysfunction for antidepressants | Therapeutic Goods Administration (TGA) 

Điểm tin: SV. Trần Thị Quỳnh Anh

Hiệu đính: DS. Tăng Quốc An, ThS. DS. Nguyễn Thị Tuyến; Phụ trách: ThS. DS. Nguyễn Mai Hoa