SSRI và SNRI có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết do gây ảnh hưởng đến chức năng tiểu cầu. Dữ liệu từ các nghiên cứu quan sát cho thấy việc sử dụng thuốc chống trầm cảm SSRI/SNRI trong tháng cuối thai kỳ có thể làm tăng nhẹ nguy cơ băng huyết sau sinh. Bác sĩ điều trị nên xem xét điều này khi đánh giá nguy cơ xuất huyết và hình thành huyết khối của từng bệnh nhân trong thời kỳ hậu sản và lợi ích của thuốc chống trầm cảm đối với sức khỏe tâm thần của bệnh nhân trong thời gian này.

Khuyến cáo dành cho cán bộ y tế

- SSRI và SNRI là các thuốc làm tăng nguy cơ xuất huyết; dữ liệu từ các nghiên cứu quan sát gợi ý rằng việc sử dụng một số thuốc chống trầm cảm ở tháng cuối thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết sau sinh.

- Tiếp tục xem xét lợi ích và nguy cơ khi sử dụng thuốc chống trầm cảm trong suốt thai kỳ và nguy cơ trầm cảm không được điều trị ở phụ nữ mang thai.

- Các nhân viên y tế, bao gồm cả nữ hộ sinh nên tiếp tục trao đổi về việc sử dụng thuốc chống trầm cảm, đặc biệt với phụ nữ trong giai đoạn sau của thai kỳ.

- Cân nhắc các phát hiện từ cuộc rà soát trong trường hợp bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ gặp biến cố xuất huyết hoặc huyết khổi.

- Trước các dữ liệu mới này, không ngừng sử dụng thuốc chống đông ở phụ nữ có nguy cơ cao gặp biến cố huyết khổi, tuy nhiên cần nắm được nguy cơ xuất huyết liên quan đến các thuốc chống trầm cảm SSRI và SNRI.

Rà soát nguy cơ xuất huyết

Thuốc ức chế tái thu hồi chọn lọc serotonin (selective serotonin reuptake inhibitors - SSRI) và thuốc ức chế tái thu hồi serotonin và noradrenaline (serotonin and noradrenaline reuptake inhibitors - SNRI) là hai nhóm thuốc chống trầm cảm thường được sử dụng. Cả hai loại thuốc này có khả năng làm tăng nguy cơ xuất huyết do làm giảm kết tập tiểu cầu. Hiện tượng xuất huyết bất thường liên quan đến việc sử dụng SSRI và SRNI ít xảy ra và nguy cơ tuyệt đối được cho là thấp.

Tuy nhiên, một đánh giá gần đây của EU đã kết luận rằng dữ liệu cho thấy nguy cơ xuất huyết sau sinh tăng nhẹ khi sử dụng SSRI và SNRI trong tháng cuối thai kỳ.

Thông tin về nguy cơ

Cuộc rà soát ước tính rằng việc sử dụng thuốc chống trầm cảm trong tháng cuối thai kỳ làm tăng nguy cơ băng huyết dưới hai lần. Mức độ nghiêm trọng của các trường hợp không được báo cáo, nhưng không có trường hợp tử vong nào trong cơ sở dữ liệu ở châu Âu.

Việc tăng nguy cơ băng huyết sau sinh do sử dụng thuốc chống trầm cảm SSRI/SNRI tuy nhỏ nhưng có thể đáng kể ở một số bệnh nhân khi kết hợp với các yếu tố nguy cơ khác có thể làm xuất huyết sau sinh.

Đánh giá nguy cơ huyết khối và chảy máu trong thời kỳ hậu sản

Nhóm cố vấn chuyên gia sức khỏe phụ nữ của Ủy ban thuốc sử dụng cho người (The Commission on Human Medicines’ Medicines in Women’s Health Expert Advisory Group - MWHEAG) khuyên rằng nguy cơ chảy máu tiềm ẩn ở những phụ nữ dùng thuốc chống trầm cảm SSRI/SNRI trong tháng cuối thai kỳ nên được đưa vào đánh giá rủi ro lâm sàng tiêu chuẩn đối với nguy cơ chảy máu và huyết khối.

Cũng theo MWHEAG, bác sĩ nên khuyến khích bệnh nhân tuân thủ việc tự dùng heparin (heparin self-administration) ở tất cả những người có yếu tố nguy cơ thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch (hướng dẫn lâm sàng từ RCOG). Kinh nghiệm lâm sàng cho thấy khoảng 1/3 số bệnh nhân cần dùng heparin trong thời kỳ hậu sản sau khi sinh mổ để giảm nguy cơ biến cố huyết khối tĩnh mạch.

Những phụ nữ đã được chỉ định dùng heparin nên tuân thủ chặt chẽ liều lượng khuyến cáo và tần suất sử dụng theo lời khuyên của bác sĩ ngay cả khi họ đang dùng SSRI/SNRI.

Thuốc bị ảnh hưởng

- SSRIs: citalopram, escitalopram, fluoxetin, fluvoxamin, paroxetin, sertralin

- SNRIs: desvenlafaxin, milnacipran, venlafaxin

- Vortioxetin

Nhắc lại khuyến cáo về việc sử dụng thuốc chống trầm cảm trong thai kỳ

Các tình trạng sức khỏe tâm thần như trầm cảm có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe của cả bà mẹ và trẻ sơ sinh. Vì vậy, nhân viên y tế nên xem xét những lợi ích và nguy cơ của việc sử dụng thuốc chống trầm cảm trong thai kỳ.

Nên theo dõi chặt chẽ trẻ sơ sinh phơi nhiễm với SSRI/SNRI để tìm các dấu hiệu của tăng áp phổi dai dẳng và các tác dụng phụ hoặc nhiễm độc sau khi sinh.

Nguồn: SSRI/SNRI antidepressant medicines: small increased risk of postpartum haemorrhage when used in the month before delivery - GOV.UK (www.gov.uk)

Điểm tin: CTV. Lê Thị Nguyệt Minh, CTV. Đinh Thị Thủy, ThS.DS. Nguyễn Thị Tuyến