Nhóm Cố vấn Kỹ thuật Tiêm chủng của Úc (ATAGI) và Hiệp hội Đông cầm máu Úc và New Zealand (THANZ) đang theo dõi sát các dữ liệu trong nước và trên thế giới về tình trạng hiếm gặp mới phát hiện liên quan đến vắc xin COVID-19 AstraZeneca gọi là hội chứng huyết khối kèm giảm tiểu cầu do vắc xin (TTS hoặc VITT).
Thông báo này bổ sung cho các khuyến cáo trước đây của ATAGI về việc sử dụng vắc xin COVID-19 AstraZeneca.
TTS khác biệt so với những tình trạng rối loạn đông máu khác
TTS không giống những tình trạng rối loạn đông máu khác, xảy ra do đáp ứng miễn dịch của cơ thể đối với vắc xin COVID-19 AstraZeneca. Tình trạng này dẫn đến hình thành huyết khối kèm tiểu cầu giảm. Nhiều trường hợp phát hiện kháng thể chống PF4, một loại protein do tiểu cầu sinh ra. Các nghiên cứu vẫn đang được tiến hành nhằm hiểu rõ cơ chế của TTS. Đã có các báo cáo xuất hiện TTS ở người được tiêm vắc xin COVID-19 AstraZeneca và vắc xin COVID-19 Janssen.
TTS là một tình trạng hiếm gặp với cơ chế khác với hầu hết những nguyên nhân gây huyết khối/giảm tiều cầu đã biết. Hiện chưa phát hiện yếu tố nguy cơ đã biết làm tăng nguy cơ TTS.
Dựa trên thông tin này, những đối tượng sau đây có thể tiêm phòng vắc xin COVID-19 AstraZeneca:
- Người có tiền sử huyết khối tĩnh mạch ở vị trí thường gặp, như huyết khối tĩnh mạch sâu hoặc thuyên tắc mạch phổi.
- Người có cơ địa dễ hình thành huyết khối, như người có yếu tố V Leiden, hoặc các bệnh lý tan máu không liên quan đến miễn dịch.
- Người có tiền sử gia đình gặp huyết khối hoặc rối loạn đông máu.
- Người đang sử dụng thuốc chống đông.
- Người có tiền sử thiếu máu cơ tim cục bộ hoặc biến cố mạch não.
- Người có tiền sử giảm tiểu cầu.
TTS có thể được điều trị hiệu quả.
Những người đang cân nhắc tiêm phòng vắc xin COVID-19 AstraZeneca nên chú ý rằng TTS là một tình trạng rất hiếm gặp. Nhân viên y tế nên tư vấn cho người tiêm về các triệu chứng của TTS và khi nào cần được chăm sóc y tế.
Comirnaty (vắc xin COVID-19 Pfizer/BioNTech) nên được ưu tiên sử dụng cho người dưới 50 tuổi do nguy cơ TTS dường như cao hơn ở người trưởng thành trẻ tuổi.
Comirnaty (vắc xin COVID-19 Pfizer/BioNTech) được khuyến cáo sử dụng cho người trên 16 tuổi có các tình trạng sau:
- Tiền sử huyết khối xoang tĩnh mạch não (CVST).
- Tiền sử giảm tiều cầu do heparin (HIT).
- Tiền sử huyết khối tĩnh mạch tạng vô căn.
- Hội chứng kháng phospholipid kèm giảm tiểu cầu.
- Người có chống chỉ định với vắc xin COVID-19 AstraZeneca, như:
+ Gặp phản vệ khi tiêm liều đầu vắc xin COVID-19 AstraZeneca hoặc đối với một thành phần của vắc xin.
+ Huyết khối kèm giảm tiểu cầu xảy ra sau khi tiêm liều đầu vắc xin COVID-19 AstraZeneca.
+ Gặp các phản ứng có hại nghiêm trọng khác liên quan đến liều đầu vắc xin AstraZeneca.
Điểm tin: CTV. Tăng Quốc An, CTV. Nguyễn Hà Nhi, ThS.DS. Nguyễn Thị Tuyến