WHO đã nhận được một loạt báo cáo từ 9 nước vùng cận sa mạc Sahara Châu Phi về nguy cơ tổn thương mắt (bao gồm cả mù lòa) liên quan đến việc sử dụng dung dịch chlorhexidine gluconate 7.1%.

Chlorhexidine gluconate (CHX) lưu hành trên thị trường dưới dạng cả dung dịch và dạng gel (4% chlorhexidine) để chăm sóc dây rốn cho trẻ sơ sinh và có mặt trong danh mục thuốc thiết yếu của WHO (WHO Essential Medicines List).

WHO khuyến cáo sử dụng chlorhexidine (4%) hàng ngày để vệ sinh chân rốn còn lại trong tuần đầu tiên sau khi trẻ chào đời, đặc biệt là những trẻ được sinh tại nhà ở những vùng có tỷ lệ tử vong sơ sinh cao (> 30 trẻ tử vong trên 1000 trẻ chào đời). Việc giữ cuống rốn khô, sạch cũng được khuyến cáo ở những cơ sở y tế và những vùng có tỷ lệ tử vong sơ sinh thấp. Việc sử dụng chlorhexidine trong nhiều trường hợp được  coi là sự thay thế duy nhất cho những loại thuốc cổ truyền có hại (ví dụ như phân bò) thường được dùng để đắp vào cuống rốn trẻ sơ sinh ở một số vùng của Châu Phi. Vì vậy, chlorhexidine đã được sử dụng ở nhiều nước (vùng Nam Á và cận sa mạc Sahara Châu Phi) như là một thành phần của gói can thiệp thiết yếu nhằm giảm thiểu viêm rốn sơ sinh.

Tuy nhiên, nếu nhỏ nhầm chlorhexidine vào mắt có thể gây tổn thương mắt nghiêm trọng. Từ năm 2015 đến nay có trên 40 ca dùng nhầm chlorhexidine như vậy đã được báo cáo, liên quan đến cả dạng dung dịch lẫn dạng gel.

Vì vậy WHO đưa ra cảnh báo khi sử dụng chlorhexidine gửi tới tất cả các cá nhân và đơn vị liên quan đến hoạt động chăm sóc rốn của trẻ sơ sinh để tránh nhầm lẫn về đường dùng của thuốc, dẫn tới những tổn thương nghiêm trọng. Tất cả cán bộ y tế, người chăm sóc, các đơn vị phân phối, sử dụng và cấp phát thuốc cần cẩn trọng để đảm bảo sử dụng đúng thuốc và đúng đường dùng. WHO cũng đưa ra khuyến cáo chung cho hệ thống chăm sóc sức khỏe sinh sản cấp quốc gia như sau:

- Nếu có lưu hành các chế phẩm chứa chlorhexidine, cần thay đổi bao bì sản phẩm để phân biệt rõ cách sử dụng thuốc

- Cập nhật thông tin cảnh báo này trong tờ hướng dẫn sử dụng thuốc

- Cung cấp những hướng dẫn chi tiết cho người dùng thuốc (tờ rơi, poster…) để đảm bảo thuốc được sử dụng đúng chỉ định và đúng đường dùng.

 - Tập huấn để đảm bảo tất cả các thông tin về chỉ định, chống chỉ định, cách sử dụng và đường dùng của chlorhexidine được cán bộ y tế hiểu biết đầy đủ.

- Báo cáo tất cả các tổn thương mắt có thể xảy ra khi sử dụng chlorhexidine về các Trung tâm Cảnh giác dược.
 

Toàn văn thông báo của WHO xin tải tại đây.

Người tổng hợp: DS. Nguyễn Phương Thúy