Lượng tiêu thụ của benzodiazepin ở Pháp đã được quan sát thấy có sự giảm ở mức độ trung bình trong ba năm trở lại đây. Mặc dù năm 2015 có mức tiêu thụ thấp nhất từng thấy kể từ năm 2000, số lượng người Pháp tiêu thụ một benzodiazepin vẫn còn rất cao, đặc biệt ở người trên 65 tuổi. Ngoài ra, vẫn cần phải tiếp tục huy động mọi chuyên gia y tế và tăng cường thông tin bệnh nhân về các rủi ro liên quan đến các benzodiazepin trong khi vẫn sử dụng các loại thuốc này như một điều trị thiết yếu. ANSM do vậy sẽ tiếp tục các hành động tăng cường sử dụng hợp lý các loại thuốc này.
Lưu hành từ những năm 60, các benzodiazepin là các chất tác dụng trên hệ thần kinh trung ương; được chỉ định trong điều trị lo âu, rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng và động kinh. Hai mươi benzodiazepin và dẫn chất hiện đang được lưu hành tại Pháp.
Do tầm quan trọng của việc tiêu thụ các thuốc này ở Pháp, đặc điểm an toàn và một số sử dụng có vấn đề, các benzodiazepin từ lâu đã được các cơ quan y tế chú ý. Nhiều biện pháp đã được thực hiện để cải thiện việc sử dụng, kiểm soát tiêu thụ và tránh các nguy cơ lạm dụng thuốc.
Trong bối cảnh này, ANSM thường xuyên công bố số liệu tiêu thụ, dữ liệu cảnh giác dược và theo dõi sử dụng các thuốc gây nghiện. Báo cáo này là bản cập nhật thứ ba và trình bày dữ liệu đến năm 2015.
Các kết quả chính:
1. Dữ liệu tiêu thụ
Mặc dù các dữ liệu mới nhất cho thấy sự sụt giảm trong tiêu thụ của benzodiazepin, số lượng người dùng ở Pháp vẫn còn ở mức cao. Gần 13,4% dân số Pháp đã tiêu thụ benzodiazepin ít nhất một lần (chủ yếu để giảm lo âu) trong năm 2015.
Sau Tây Ban Nha, Pháp xếp thứ 2 về mức độ tiêu thụ các benzodiazepin ở châu Âu, nhưng đã có một sự sụt giảm lớn nhất được quan sát ở Pháp giai đoạn 2012 - 2015 (giảm 10% so với 5,1% trên toàn châu Âu).
Trong năm 2015, 64,6 triệu hộp benzodiazepin với công dụng giảm lo âu (so với 64,9 triệu hộp năm 2010) và 46,1 triệu hộp nhằm mục đích gây ngủ (so với 48,2 triệu hộp năm 2010) đã được bán tại Pháp.
Tỷ lệ người sử dụng benzodiazepin giảm 5,7% vào năm 2015 so với năm 2012. Sự sụt giảm rõ rệt hơn ở chỉ định gây ngủ (-12,8%) so với chỉ định an thần (-3,8%). Sử dụng đồng thời cả hai chỉ định này cũng giảm từ 3,1% năm 2012 xuống còn 2,7% năm 2015.
Phụ nữ tiêu thụ nhiều benzodiazepin hơn nam giới ở mọi lứa tuổi. Tỷ lệ này tăng theo độ tuổi và cao hơn ở phụ nữ trên 80 tuổi.
Tỷ lệ người Pháp bắt đầu điều trị bằng benzodiazepin, với mọi chỉ định là 5,4%. Tỷ lệ này ổn định trong giai đoạn 2012 - 2014 đối với chỉ định làm giảm lo âu, nhưng giảm nhẹ ở chỉ định gây ngủ.
Độ tuổi trung bình của những người mới dùng benzodiazepin (an thần và gây ngủ) là 49 tuổi.
Điều trị được bắt đầu bởi một bác sĩ đa khoa trong khoảng 82% các trường hợp. Giai đoạn khởi đầu điều trị là không quá 28 ngày trong 75% các trường hợp và ít hơn 12 tuần trong 90% các trường hợp. Từ năm 2012 đến 2014, 15% người dùng mới đã có thời gian khỏi đầu điều trị không phù hợp với các khuyến cáo, trong đó có khoảng 2% số người mới dùng sử dụng hơn một năm.
Các benzodiazepin được sử dụng phổ biến nhất là alprazolam, tiếp đến là zolpidem và bromozepam. Tuy nhiên, cần lưu ý về sự sụt giảm trong tiêu thụ zolpidem và zopiclon đồng thời với mức tiêu thụ thấp của thuốc ngủ.
Các benzodiazepin làm giảm lo âu với thời gian bán thải dài (bromazepam và prazepam) được tiêu thụ ít hơn các benzodiazepin có thời gian bán thải ngắn (alprazolam và oxazepam), các thuốc có nguy cơ bị phụ thuộc cao hơn trên lý thuyết nhưng nguy cơ tích tụ trong cơ thể thấp hơn, đặc biệt là ở người già.
Sau khi các biện pháp quy định nghiêm ngặt về việc sử dụng clonazepam, benzodiazepin chống co giật, được thực hiện vào năm 2011 và 2012, tiêu thụ của thuốc này đã giảm mạnh, giảm 84% trong vòng 5 năm.
2. Dữ liệu cảnh giác dược và an toàn thuốc
Các dữ liệu cảnh giác dược mới nhất xác nhận đặc tính an toàn đã được biết của các thuốc này. Khoảng 23% số phản ứng có hại nghiêm trọng được báo cáo với benzodiazepin là rối loạn thần kinh (buồn ngủ, hôn mê, co giật và thậm chí có mất trí nhớ hiếm gặp). Rối loạn tâm thần chiếm 12% số phản ứng có hại nghiêm trọng của các benzodiazepin an thần và trạng thái rối loạn ý thức 17% với các thuốc gây ngủ. Nguy cơ gặp các tác dụng phụ nghiêm trọng tăng lên ở người lớn tuổi trong đó thường gặp các báo cáo về ngã. Bất kể tuổi tác, việc sử dụng các benzodiazepin có nguy cơ cao về lạm dụng và lệ thuộc thuốc về thể chất và tâm lý với hội chứng cai nghiện khi ngừng thuốc. Bên cạnh đó, benzodiazepin là các thuốc có liên quan nhiều nhất.
Tiêu thụ benzodiazepin cũng đi kèm với một sự gia tăng nguy cơ tai nạn giao thông. Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy một sự gia tăng 60 đến 80% nguy cơ tai nạn, nguy cơ này tăng thêm 8 lần khi sử dụng thuốc đồng thời với rượu. Tất cả các benzodiazepin này được phân loại nguy hiểm "mức độ ba" từ ngày 13/03/2017, nhóm thuốc không phù hợp được sử dụng khi lái xe.
Người tổng hợp tin: Dương Khánh Linh
