Cơ sở dữ liệu về Cảnh giác Dược của New Zealand gần đây đã nhận được báo cáo về một trường hợp bệnh nhân gặp hội chứng BRASH khi sử dụng propranolol và diltiazem. 

Hội chứng BRASH

Hội chứng BRASH đặc trưng bởi các biểu hiện lâm sàng bao gồm: nhịp tim chậm, suy thận, block nhĩ thất, sốc và tăng kali máu. Trong đó, “BRASH” là tên viết tắt gồm chữ cái đầu đầu của các triệu chứng đặc trưng: Bradycardia – nhịp tim chậm, Renal Failure – suy thận, AV Blockade – block nhĩ thất, Shock – sốc, và Hyperkalemia – tăng kali máu.

Đáng chú ý, trong hội chứng BRASH, tác động hiệp đồng giữa thuốc ức chế dẫn truyền qua nút nhĩ thất (AV blockers) và tình trạng tăng kali máu có thể làm trầm trọng hơn triệu chứng nhịp tim chậm. Tiếp đó, cung lượng tim giảm gây tổn thương thận, tạo ra vòng xoắn bệnh lý gây tăng kali máu nghiêm trọng hơn, có thể tiến triển thành suy đa cơ quan.

Các yếu tố nguy cơ liên quan hội chứng BRASH bao gồm: giảm thể tích tuần hoàn do bệnh lý, khởi đầu điều trị hoặc tăng liều các thuốc ức chế dẫn truyền nút nhĩ thất. Bệnh nhân cao tuổi đang mắc các bệnh lý nền như bệnh tim mạch hoặc suy thận, đặc biệt, bệnh nhân đang sử dụng nhiều loại thuốc ức chế dẫn truyền nút nhĩ thất là đối tượng nguy cơ cao mắc hội chứng BRASH.

Biểu hiện lâm sàng của hội chứng BRASH

Hội chứng BRASH có thể xuất hiện nhiều triệu chứng ở các mức độ khác nhau, từ nhịp tim chậm không triệu chứng cho đến suy đa cơ quan. Cần chẩn đoán phân biệt với tình trạng tăng kali máu đơn độc.

Ở những bệnh nhân bị tăng kali máu đơn độc, nhịp tim chậm thường là hậu quả của tình trạng tăng kali máu nghiêm trọng. Trong khi đó, ở hội chứng BRASH, nhịp tim chậm thường xuất hiện ngay cả khi kali máu tăng ở mức độ trung bình. Thậm chí, trên điện tâm đồ (ECG), bệnh nhân BRASH có thể chỉ có nhịp tim chậm mà không có các dấu hiệu của tăng kali máu.    

Ngoài ra, nồng độ thuốc chẹn nút nhĩ thất ở những bệnh nhân mắc hội chứng BRASH thường nằm trong giới hạn điều trị hay nói cách khác là bệnh nhân đã được sử dụng đúng liều thuốc chẹn nút nhĩ thất.

Mefsafe khuyến cáo nhân viên y tế cần lưu ý đến hội chứng BRASH ở những bệnh nhân đang sử dụng thuốc chẹn dẫn truyền nhĩ thất và có biểu hiện nhịp tim chậm và/hoặc tăng kali máu.

Những thuốc liên quan đến hội chứng BRASH

Nhóm thuốc chẹn kênh calci và chẹn beta giao cảm có tác dụng ức chế dẫn truyền qua nút nhĩ thất, và thường liên quan đến hội chứng BRASH. Đặc biệt, nguy cơ mắc hội chứng BRASH có thể gia tăng ở những bệnh nhân suy giảm chức năng thận do thận giảm thải trừ các thuốc chẹn beta.

Các nhóm thuốc gây tổn thương thận cấp, tăng kali máu hoặc giảm cung lượng tim là yếu tố góp phần tăng nguy cơ mắc hội chứng BRASH. Một số thuốc và nhóm thuốc cụ thể như: thuốc ức chế men chuyển (ACEI), thuốc chẹn thụ thể angiotensin II (ARBs), spironolacton, digoxin và amiodaron.

Nguồn: https://www.medsafe.govt.nz/profs/PUArticles/PDF/Prescriber-Update-46-No.2-June-2025.pdf

Điểm tin: SV. Trần Thị Thu Thảo

Hiệu đính: DS. Bùi Thị Phương Thảo