ANSM: Cập nhật về nguy cơ gặp tác dụng không mong muốn nghiêm trọng và lạm dụng thuốc chủ vận GLP-1

Các thuốc chủ vận GLP-1 kiểm soát đường huyết bằng cách liên kết với các thụ thể của hormon GLP-1 (peptid giống glucagon-1), một loại hormon có tác dụng điều chỉnh lượng glucose trong máu và sự thèm ăn. Thuốc được chỉ định để điều trị đái tháo đường typ II không được kiểm soát đầy đủ hoặc kiểm soát cân nặng đối với bệnh nhân béo phì mắc đái tháo đường typ II. Những loại thuốc này đôi khi bị sử dụng sai mục đích, dùng để giảm cân vì mục đích thẩm mỹ thay vì mục đích điều trị.


Kết quả khảo sát tác dụng không mong muốn nghiêm trọng của thuốc chủ vận GLP-1 trên toàn nước Pháp trong giai đoạn 2019-2023 đã chỉ ra một số vấn đề đáng lo ngại. Một số vấn đề đã được đánh giá hoặc đang trong quá trình đánh giá ở cấp độ toàn châu Âu.


Hiện tại, ANSM mới chỉ ghi nhận một số ít trường hợp gặp tác dụng không mong muốn nghiêm trọng liên quan đến việc sử dụng thuốc chủ vận GLP-1, trong bối cảnh nguồn cung hạn chế. Tuy nhiên, một khi nguồn cung được đảm bảo, nhiều bệnh nhân có thể tiếp cận được các thuốc này hơn, từ đó có thể xuất hiện sự gia tăng rõ rệt các trường hợp gặp tác dụng không mong muốn nghiêm trọng khi sử dụng thuốc chủ vận GLP-1. 


Dựa trên Hệ thống dữ liệu y tế Quốc gia (SNDS), Epi-Phare đã có kế hoạch đánh giá các biến cố trên tiêu hóa hiếm gặp nhưng nghiêm trọng khi sử dụng thuốc chủ vận GLP-1, bao gồm viêm tụy, tắc ruột và liệt dạ dày. Epi-Phare sẽ ước tính tỷ suất nguy cơ khi thực hiện gây mê cho bệnh nhân được điều trị bằng thuốc chủ vận GLP-1, đặc biệt đối với nguy cơ viêm phổi do hít (do thức ăn đi vào đường hô hấp). Đồng thời, nhóm nàycũng sẽ nghiên cứu về khả năng gia tăng nguy cơ có ý định tự tử ở những bệnh nhân trêndomối quan hệ này giữa biến cố này với việc sử dụng thuốc chủ vận GLP-1 hiện vẫn chưa được chứng minh. Cuối cùng, các nghiên cứu sẽ tập trung vào việc theo dõi các tác dụng không mong muốn lâu dài, hiện chưa được biết đến hoặc rất hiếm, ví dụ nguy cơ ung thư tuyến giáp hoặc ung thư đường tiêu hóa.


Những tác dụng không mong muốn nghiêm trọng này là chủ đề của các nghiên cứu trong bối cảnh việc sử dụng các thuốc chủ vận GLP-1 ngày càng gia tăng, cả sử dụng theo chỉ định cũng như sai mục đích. Theo ước tính mới nhất từ ​​Quỹ Bảo hiểm Y tế Quốc gia, trong số những bệnh nhân sử dụng Ozempic (semaglutid), 1,5% trong số đó được coi là sử dụng sai mục đích. Con số này có thể thấp hơn thực tế vì được thống kê trong Hệ thống dữ liệu y tế Quốc gia và chỉ tính đến thuốc được phân phối tại các hiệu thuốc và được hoàn trả.


Lưu ý rằng không nên sử dụng thuốc chủ vận GLP-1 để giảm cân vì mục đích thẩm mỹ, nghĩa là để giảm cân ở người không béo phì hoặc người thừa cân không có vấn đề về sức khỏe liên quan đến cân nặng. Đối với những trường hợp này, các bác sĩ cần đưa ra lời khuyên về việc điều chỉnh lối sống và chế độ ăn hợp lý trước tiên.


Nguồn: Actualité - Analogues du GLP-1 : point sur la surveillance des effets indésirables graves et mésusages - ANSM (sante.fr)

Điểm tin: SV. Phùng Ngọc Mai
Hiệu đính: DS. Tăng Quốc An; Phụ trách: ThS. Nguyễn Mai Hoa