Nội dung chính: 

- Viêm đại tràng vi thể gây ra tiêu chảy mạn tính, phân toàn nước, không lẫn máu 

- Nguyên nhân gây viêm đại tràng vi thể có thể do thuốc 

Viêm đại tràng vi thể

Viêm đại tràng vi thể là một bệnh viêm đại tràng gây tiêu chảy mãn tính, phân toàn nước, không lẫn máu. Số lần tiêu chảy từ 4 đến 9 lần mỗi ngày, một số ít trường hợp có thể vượt quá 15 lần. 

Mặc dù cơ chế, nguyên nhân của viêm đại tràng vi thể chưa được hiểu rõ, có thể là do nhiều yếu tố. Một số nguyên nhân đã được xác định có thể gây bệnh lý này bao gồm thuốc, thuốc lá và bệnh tự miễn. Có bằng chứng cho thấy phản ứng miễn dịch ở niêm mạc xảy ra ở những người dễ mắc bệnh di truyền và có thể góp phần vào gây ra viêm đại tràng vi thể. Tiêu chảy do viêm đại tràng vi thể là hậu quả của viêm niêm mạc. Viêm đại tràng vi thể chủ yếu ảnh hưởng đến phụ nữ và được xem là có thể gây ra bệnh tiêu chảy mãn tính, đặc biệt là ở người trung niên và người lớn tuổi 

Bệnh viêm đại tràng vi thể gồm 2 dạng, được phân loại dựa trên các đặc điểm mô bệnh học: 

- Viêm đại tràng collagen: Có một lớp protein dày (collagen) phát triển trong mô đại tràng. 

- Viêm đại tràng lympho: Các tế bào bạch cầu (tế bào lympho) gia tăng trong mô đại tràng 

Viêm đại tràng collagen được chẩn đoán khi quan sát thấy tình trạng dày dải collagen ở lớp dưới biểu mô. Chẩn đoán viêm đại tràng lympho dựa vào tình trạng tăng lan tỏa tế bào lympho trong lớp biểu mô (>20 tế bào lympho /100 tế bào biểu mô) 

Tiêu chảy, kết quả soi đại tràng bình thường và các bất thường vi thể ở đại tràng là đặc điểm của cả hai dạng. Sinh thiết để chẩn đoán xác định. 

Các thuốc có thể gây viêm đại tràng vi thể:

Các thuốc có liên quan đến viêm đại tràng vi thể được liệt kê dưới đây (không đầy đủ). 

- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): ibuprofen, diclofenac 

- Thuốc ức chế bơm proton: lansoprazol, omeprazol 

- Thuốc kháng histamin H2: ranitidin, famotidin 

- Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc: sertralin, citalopram 

- Aspirin 

- Clozapin 

- Statins: simvastatin, atorvastatin 

- Thuốc ức chế điểm kiểm soát miễn dịch: pembrolizumab 

Sử dụng đồng thời thuốc ức chế bơm proton và NSAID có thể làm tăng nguy cơ viêm đại tràng vi thể. 

Các loại thuốc liên quan đến viêm đại tràng vi thể cũng có liên quan đến tiêu chảy như một tác dụng không mong muốn. Nhân viên y tế nên xem xét các loại thuốc này có thể là nguyên nhân gây viêm đại tràng vi thể.

Nguồn: https://www.medsafe.govt.nz/profs/PUArticles/PDF/Prescriber-Update-Vol-43-No.4-December-2022.pdf

Điểm tin: CTV. Nguyễn Lê Phương Nga; CTV. Nguyễn Thị Thu Hằng

Phụ trách: ThS.DS. Nguyễn Thị Tuyến