Thận trọng đánh giá lợi ích và nguy cơ trước khi kê đơn azithromycin hoặc các kháng sinh macrolid dùng toàn thân (erythromycin hoặc clarithromycin) cho bệnh nhân đang điều trị hydroxycloroquin hoặc cloroquin. Một nghiên cứu quan sát trên bệnh nhân viêm khớp dạng thấp đã chỉ ra việc phối hợp azithromycin với hydroxycloroquin có liên quan đến sự tăng nguy cơ biến cố tim mạch và tỷ lệ tử vong do tim mạch.
Thông tin cho nhân viên y tế
- Một nghiên cứu quan sát cho thấy việc phối hợp azithromycin với hydroxycloroquin trên bệnh nhân viêm khớp dạng thấp có liên quan đến tăng nguy cơ biến cố tim mạch (gồm đau thắt ngực, đau ngực và suy tim) và tỷ lệ tử vong do tim mạch.
- Thận trọng cân nhắc lợi ích và nguy cơ trước khi kê đơn azithromycin hoặc các kháng sinh macrolid tác dụngtoàn thân (erythromycin hoặc clarithromycin) cho bệnh nhân đang điều trị bằng hydroxycloroquin hoặc cloroquin.
- Nếu cần thiết kê đơn kháng sinh macrolid tác dụngtoàn thân với hydroxycloroquin hoặc cloroquin, thận trọng sử dụng trên bệnh nhân có yếu tố nguy cơ tim mạch và làm theo hướng dẫn sử dụng trên tờ thông tin thuốc.
- Giám sát các phản ứng trên thần kinh liên quan đến hydroxycloroquin hoặc cloroquin, đặc biệt trong tháng đầu tiên điều trị. Đã có báo cáo về phản ứng trên những bệnh nhân không có tiền sử rối loạn thần kinh.
Thông tin cho bệnh nhân và người chăm sóc
- Sử dụng đồng thờimột số loại kháng sinh (được gọi là macrolid) đường uống hoặc đường tiêm với hydroxycloroquin hoặc cloroquin có liên quan đến việc gặp phản ứng có hạitrên tim mạch.
- Tìm kiếm trợ giúp y tế khi bạn thấy có vấn đềliên quan đến tim (đánh trống ngực, ngất xỉu, đau ngực hoặc khó thở không rõ nguyên nhân).
- Một số bệnh nhân đã có triệu chứng tâm thần khi bắt đầu điều trị bằng hydroxycloroquin hoặc cloroquin.
- Gặp bác sĩ sớm nhất có thể khi bạn hoặc người thân, người chăm sóc nhận thấy triệu chứng sức khỏe tâm thần tệ hơn.
- Đọc tờ thông tin thuốc cho bệnh nhân và cất cẩn thận để đọc lạitrong trường hợp cần thiết.
Chỉ định của hydroxycloroquin và cloroquin
Hydroxycloroquin được chỉ định để điều trị viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống và da nhạy cảm ánh sáng. Cloroquin được chỉ định để điều trị hoặc dự phòng sốt rét, một số sản phẩm điều trị viêm gan amip, áp xe gan, viêm khớp dạng thấp, và lupus ban đỏ dạng đĩa hoặc hệ thống.
Đánh giá an toàn trên tim mạch
Một nghiên cứu quan sát hồi cứu tháng 8/2020 so sánh báo cáo biến cố bất lợi trên bệnh nhân sử dụng hydroxycloroquin đơn độc với nhóm sử dụng sulfasalazin đơn độc để điều trị viêm khớp dạng thấp. Nghiên cứu này cũng đã so sánh biến cố bất lợi liên quan đến việc sử dụng phối hợp hydroxycloroquin và azithromycin so với phối hợp hydroxycloroquin và amoxicillin.
Nghiên cứu chỉ ra việc dùng hydroxycloroquin phối hợp azithromycin trong thời gian ngắn (nhiều nhất 30 ngày) có làm tăng nguy cơ đau ngực, đau thắt ngực, suy tim và tỷ lệ tử vong do tim mạch so với hydroxycloroquin phối hợp amoxicillin.
Không phát hiện nguy cơ biến cố bất lợi tăng lên trong thời gian ngắn sử dụng hydroxychloroquine đơn độc (so với sulfasalazine), tuy nhiên sử dụng kéo dài trên 30 ngày có liên quan đến tăng nguy cơ tử vong do tim mạch
Nghiên cứu chưa giải thích rõ cơ chế gây ra các biến cố bất lợi trên, tuy nhiên có thể do tác dụng tích lũy của hydroxycloroquin và azithromycin trên khoảng QT, gây tăng loạn nhịp tim và tử vong do tim mạch, hoặc các tác dụng khác không có lợi cho tim.
Đánh giá khuyến nghị thông tin sản phẩm của hydroxycloroquin và azithromycin dùng toàn thân nên bổ sung cảnh báo về nguy cơ trên. Nguy cơ khi phối hợp hydroxycloroquin và azithromycin là tương tự với các thuốc có hồ sơ an toàn tương tự, gồm hydroxycloroquin phối hợp kháng sinh macrolid dùng toàn thân (clarithromycin hoặc erythromycin), hoặc cloroquin với kháng sinh macrolid dùng toàn thân.
Kháng sinh macrolid tác dụngtại chỗ (điều trị viêm kết mạc hoặc mụn trứng cá) không cần cảnh báo trên do liều dùng thấp hơn. ít phơi nhiễm toàn thân, và không liệt kê biến cố trên tim mạch là biến cố bất lợi khi sử dụng thuốc.
Hiện đã có cảnh báo trên tim mạch
Thông tin sản phẩm của hydroxyloroquin và cloroquin có cảnh báo về bệnh cơ tim dẫn đến suy tim, một số trường hợp đã tử vong. Khuyến cáo giám sát lâm sàng các dấu hiệu và triệu chứng bệnh cơ tim trên bệnh nhân dùng cloroquin dài ngày hoặc hydroxycloroquin. Nếu xuất hiện các triệu chứng trên trong thời gian điều trị bằng hydroxycloroquin hoặc cloroquin, nên ngừng điều trị.
Bằng chứng cho thấy hydroxycloroquin và cloroquin đều có thể kéo dài khoảng QT, đặc biệt khi quá liều hoặc phối hợp với thuốc có khả năng gây loạn nhịptim. Thông tin sản phẩm của azithromycin, clarithromycin và erythromycin cũng có cảnh báo về thận trọng sử dụng thuốc trên bệnh nhân có tiền sử khoảng QT kéo dài hoặc đang dùng thuốc đã biết có khả năng kéo dài khoảng QT.
Phản ứng trên thần kinh
Hydroxycloroquin và cloroquin có liên quan đến các triệu chứng tâm thần, gồm trầm cảm, lo lắng, hoang tưởng và rối loạn tâm thần.
Tháng 11/2020, một đánh giá an toàn của Châu Âu khuyến nghị cảnh báo của hydroxycloroquin và cloroquin cập nhật thêm các phản ứng trên thần kinh, bao gồm hành vi tự sát. Đánh giá chỉ ra các triệu chứng tâm thần thường xuất hiện trong tháng đầu tiên điều trị. Đã có trường hợp trên bệnh nhân không có tiền sử rối loạn tâm thần.
Khuyến cáo bệnh nhân đang sử dụnghydroxycloroquin hoặc cloroquin gặp bác sĩ ngay nếu họ cảm thấy sức khỏe tâm thần sa sút (suy nghĩ phi lý trí, lo lắng, hoang tưởng, cảm thấy bối rối hoặc chán nản, có ý nghĩ tự làm đau bản thân hoặc tự sát). Gia đình hoặc người chăm sóc nên cảnh giác với những dấu hiệu trên và tìm trợ giúp y tế càng sớm càng tốt.
Điểm tin CTV. Nguyễn Hà Nhi, ThS.DS. Nguyễn Thị Tuyến