Phụ nữ có thai và cho con bú có nguy cơ mắc COVID-19 nghiêm trọng cao hơn so với người không mang thai. Nếu bạn đang mang thai, bạn có thể tiêm vắc xin phòng COVID-19. Tiêm phòng COVID-19 trong thai kì có thể bảo vệ bạn khỏi các triệu chứng nghiêm trọng của COVID-19. 

 

Phụ nữ có thai và cho con bú có nguy cơ cao mắc COVID-19 nghiêm trọng

Mặc dù nguy cơ mắc COVID-19 nghiêm trọng nhìn chung là thấp, tuy nhiên phụ nữ có thai và cho con bú có nguy cơ mắc COVID-19 nghiêm trọng cao hơn so với người không mang thai. Tình trạng mắc bệnh nghiêm trọng bao gồm tình trạng buộc phải nhập viện, phải chăm sóc tích cực, phải sử dụng thiết bị hỗ trợ thở, hoặc tình trạng dẫn đến tử vong. Hơn nữa, mắc COVID-19 làm tăng nguy cơ sinh non và gặp các biến cố sản khoa khác ở phụ nữ có thai.

 

Nếu bạn đang mang thai, hãy cân nhắc các yếu tố dưới đây trước khi tiêm vắc xin phòng COVID-19:

- Nguy cơ phơi nhiễmvớiCOVID-19 của bạn

- Nguy cơ mắc bệnh mức độ nghiêm trọng

- Lợi ích đã biết của việc tiêm phòng COVID-19.

- Số lượng bằng chứng hiện có về độ an toàn của việc tiêm vắc xin trong thai kì.

 

Dữ liệu về độ an toàn của vắc xin COVID-19 ở phụ nữ có thai còn hạn chế

Dựa trên cơ chế tác dụng của vắc xin, các chuyên gia cho rằng vắc xin ít có khả năng gây hại cho phụ nữ có thai. Tuy nhiên, hiện nay dữ liệu về độ an toàn của vắc xin COVID-19 ở phụ nữ có thai còn hạn chế.

- Nhiều thử nghiệm lâm sàng về độ an toàn của vắc xin COVID-19 và hiệu quả của vắc xin trên phụ nữ có thai đang được tiến hành hoặc lên kế hoạch triển khai. Các nhà sản xuất vắc xin cũng đang thu thập và đánh giá dữ liệu từ những người đã tham gia thử nghiệm lâm sàng, đã được tiêm vắc xin và có thai sau đó.

- Các thử nghiệm trên động vật được tiêm vắc xin COVID-19 của Moderna, Pfizer-BioNTech, J&J/Janssen trước hoặc trong khi mang thai không tìm thấy vấn đềđáng quan ngại về độ an toàn trên động vật mang thai cũng như động vật sơ sinh.

 

Hiện tại, CDC và FDA có các hệ thống theo dõi nhằm thu thập thông tin về việc tiêm vắc xin phòng COVID-19 trong thai kì. Dữ liệu ban đầu từ các hệ thống này tương đối khả quan. Dữ liệu không chỉ ra bất kì mối quan ngại nào về độ an toàn đối với phụ nữ có thai được tiêm vắc xin cũng như với trẻ sơ sinh. Hầu hết các trường hợp được báo cáo ở phụ nữ đang mang thai, do vậy sẽ cần thêm dữ liệu theo dõi ở người được tiêm vắc xin ngay trước khi mang thai hoặc người mới bắt đầu mang thai. CDC và FDA sẽ tiếp tục theo dõi những người được tiêm vắc xin ở mọi giai đoạn của thai kì để hiểu rõ hơn về tác dụng của vắc xin trên sản phụ và thai nhi.

 

Vắc xin COVID-19 của Moderna và Pfizer-BioNTech là vắc xin mARN, không chứa virus còn sống và do vậy không thể lây nhiễm COVID-19 cho người được tiêm. Hơn nữa, vắc xin mARN không thể tương tác với ADN hay làm thay đổi mã di truyền vì mARN không đi vào trong nhân tế bào, nơi lưu trữ ADN.

 

Vắc xin COVID-19 J&J/Janssen là vắc xin vector virus, tức là vắc xin sử dụng một loại virus khác làm vector để đưa các hướng dẫn quan trọng vào trong tế bào chúng ta. Các loại vắc xin khác sử dụng cùng loại vector virus này đã được sử dụng cho phụ nữ có thai ở mọi giai đoạn của thai kì, bao gồm cả một thử nghiệm tiêm phòng vắc xin Ebola trên diện rộng. Không có bất kì biến cố sản khoa nào, kể cả biến cố ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh, được ghi nhận có liên quan đến vắc xin trong các thử nghiệm này.

 

Đối với vắc xin J&J/Janssen, CDC và FDA đã khuyến cáo tiếp tục sử dụng vắc xin này kể từ 23/04/2021. Tuy nhiên, phụ nữ dưới 50 tuổi cần chú ý tác dụng phụ hiếm gặp về huyết khối kèm giảm tiểu cầu sau khi tiêm. Có một số loại vắc xin COVID-19 khác chưa phát hiện phản ứng có hạinày.

 

Tiêm phòng là quyết định cá nhân

Nếu bạn đang mang thai, bạn có thể tiêm vắc xin phòng COVID-19. Bạn có thể thảo luận với bác sĩ trước khi quyết định tiêm phòng. Một số vấn đề bạn có thể thảo luận:

- Nguy cơ bạn bị phơi nhiễm virus gây bệnh COVID-19.

- Nguy cơ COVID-19 có thể gây ra cho bạn và thai nhi.

- Hiệu quả bảo vệ của vắc xin COVID-19.

- Phản ứng có hạicủa vắc xin.

- Thông tin hiện có về độ an toàn của vắc xin trong thai kì.

- Cách vắc xin có thể tạo kháng thể cho cả thai nhi. Một số báo cáo gần đây cho thấy những người được tiêm vắc xin mARN trong thai kì (chủ yếu trong ba tháng cuối) có thể truyền kháng thể cho thai nhi, nhờ vậy có thể giúp bảo vệ trẻ sau khi sinh.

 

Cần tiếp tục tuân thủ các khuyến cáo phòng dịch sau khi tiêm để ngăn ngừa sự lây lan của COVID-19.

Nếu bạn có tình trạng bệnh suy giảm miễn dịch hoặc đang sử dụng thuốc làm suy giảm miễn dịch, bạn có thể không được bảo vệ hoàn toàn kể cả khi đã tiêm phòng đầy đủ. Hãy thảo luận với bác sĩ về vấn đề này.

 

Phản ứng có hại của vắc xin

Phản ứng có hại có thể xảy ra sau khi tiêm tất cả các loại vắc xin COVID-19, nhất là sau khi tiêm liều thứ hai đối với các loại vắc xin cần tiêm hai liều. Đối với vắc xin mARN, các phản ứng có hại được báo cáo ở phụ nữ có thai không khác so với người không mang thai. Nếu bạn bị sốt sau khi tiêm, bạn nên sử dụng paracetamol vì sốt có liên quan đến các biến cố sản khoa.

Mặc dù hiếm, một số người đã gặp phản ứng dị ứng sau khi tiêm vắc xin COVID-19. Hãy thảo luận với bác sĩ nếu bạn có tiền sử dị ứng với bất kì vắc xin hoặc thuốc tiêm nào. Phản ứng dị ứng sau khi tiêm vắc xin có thể điều trị được.

 

Phụ nữ cho con bú

Những thử nghiệm lâm sàng về các loại vắc xin được cấp phép ở Mỹ hiện không bao gồm phụ nữ cho con bú. Vì vậy, hiện không có dữ liệu về độ an toàn của vắc xin COVID-19 ở phụ nữ cho con bú, về hiệu quả đối với trẻ bú mẹ, và tác động lên quá trình sản sinh và tiết sữa.

 

Dựa trên cơ chế tác dụng của vắc xin, các chuyên gia cho rằng vắc xin phòng COVID-19 không gây ra nguy cơ có hại đối với phụ nữ có thai cũng như trẻ bú mẹ. Phụ nữ cho con bú có thể tiêm vắc xin phòng COVID-19. Một số báo cáo gần đây cho thấy phụ nữ cho con bú được tiêm vắc xin mARN có kháng thể trong sữa mẹ, nhờ vậy có thể giúp bảo vệ trẻ sơ sinh. Tuy nhiên cần có thêm dữ liệu để xác định mức độ bảo vệ mà kháng thể trong sữa mẹ có thể đem lại cho trẻ.

 

Những người muốn có con

Các cặp đôi hiện tại hoặc trong tương lai muốn có con có thể tiêm vắc xin phòng COVID-19 không.

 

Hiện không có bằng chứng cho thấy bất kì loại vắc xin nào, bao gồm cả vắc xin phòng COVID-19, có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của cả nam và nữ. CDC không khuyến cáo thử thai thường xuyên trước khi tiêm vắc xin phòng COVID-19. Nếu bạn muốn có thai, bạn không cần phải tránh mang thai sau khi tiêm vắc xin phòng COVID-19.

 

Nguồn: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/recommendations/pregnancy.html

Điểm tin: CTV. Tăng Quốc An, CTV. Nguyễn Hà Nhi, ThS.DS. Nguyễn Thị Tuyến