- Thuốc ức chế yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu (VEGF) tác dụng toàn thân làm tăng nguy cơ phình mạch và bóc tách động mạch. - Thường xuyên theo dõi huyết áp trong thời gian điều trị bằng thuốc ức chế VEGF. Chỉ dẫn người hút thuốc lá tới các dịch vụ tư vấn cai thuốc.
Theo Cơ quan An toàn Thuốc và Thiết bị Y Tế New Zealand (Medsafe), gần đây, mối liên quan giữa việc sử dụng các chất ức chế yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu (VEGF) với chứng phình động mạch và bóc tách động mạch đã được xác định. Tuy nhiên, cho đến nay, ở New Zealand có trường hợp nào được báo cáo.
Thuốc ức chế VEGF toàn thân được sử dụng để điều trị nhiều loại ung thư. Các chất ức chế VEGF được cho rằng là có thể ức chế sự phát triển của khối u bằng cách:
- Ngăn chặn sự tăng sinh tế bào nội mô và làm mất nguồn cung cấp dinh dưỡng từ mạch máu cho khối u.
- Cải thiện sự lan tỏa của hóa trị liệu bằng cách tác động vào hệ mạch khối u.
Các thuốc ức chế VEGF toàn thân được phê duyệt tại New Zealand gồm:
Hoạt chất Biệt dược
Axitinib Inlyta
Nintedanib Ofev
Bevacizumab Avastin
Pazopanib Votrient
Regorafenib Stivarga
Sorafenib Nexavar
Sunitinib Sutent
Tivozanib Fotivda
Phình mạch là hiện tượng phồng lên của một khu vực bị suy yếu bên trong mạch máu. Các chỗ phình này có thể bị vỡ, dẫn đến hiện tượng xuất huyết hay chảy máu trong. Bóc tách động mạch xuất hiện khi có một vết rách trong lớp niêm mạc động mạch. Nếu vết rách trở nên lớn hơn, nó tạo thành một cái túi nơi mà dòng máu có thể tích tụ. Điều này có thể dẫn đến sự hình thành các cục máu đông hoặc cản trở quá trình lưu thông của dòng máu.
Phình động mạch, bóc tách động mạch thường đi cùng với triệu chứng tăng huyết áp, thói quen hút thuốc lá và tăng nồng độ cholesterol. Đây là những yếu tố nguy cơ có khả năng điều chỉnh được. Việc quản lý tốt các yếu tố nguy cơ này có thể làm giảm thiểu nguy cơ xuất hiện của hai chứng bệnh kể trên. Những yếu tố nguy cơ không thể khắc phục được bao gồm tuổi tác ngày càng tăng cao và tiền sử gia đình mắc chứng phình động mạch và bóc tách động mạch.
Cơ chế mà các chất ức chế VEGF có thể gây ra chứng phình động mạch và bóc tách động mạch là hiện chưa rõ nhưng trong đó có thể bao gồm việc làm trầm trọng thêm tình trạng tăng huyết áp đã có từ trước và/ hoặc thay đổi cấu trúc của nội mạc mạch máu. Tuy nhiên, chứng phình động mạch và bong tách động mạch cũng đã được báo cáo ở những bệnh nhân sử dụng thuốc ức chế VEGF không có tiền sử tăng huyết áp.
Do đó, để giảm thiểu nguy cơ phình động mạch và bong tách động mạch ở những bệnh nhân được điều trị bằng thuốc ức chế VEGF cần:
- Thường xuyên theo dõi huyết áp trong quá trình điều trị. Điều trị tăng huyết áp nên được bắt đầu hoặc được điều chỉnh theo các hướng dẫn điều trị tăng huyết áp hiện hành.
- Chỉ dẫn người hút thuốc lá đến các dịch vụ tư vấn cai thuốc.
Nguồn: https://www.medsafe.govt.nz/profs/PUArticles/December2020/Dissecting-systemic-VEGF-inhibitors-effects-on-arteries.html
Người tổng hợp: Đậu Thị Thu Hà, Nguyễn Phương Thúy