Nguy cơ suy giảm nhận thức trên người cao tuổi sử dụng các thuốc kháng cholinergic

Cơ quan Quản lý Dược phẩm Úc (TGA) cảnh báo về nguy cơ suy giảm nhận thức trên người cao tuổi sử dụng các thuốc kháng cholinergic trong ấn phẩm Medicines Safety Update – Tháng 6/2013

Thuốc kháng cholinergic là nhóm thuốc ức chế tác động của acetylcholin thông qua thụ thể muscarinic và có phổ tác dụng rộng. Các thuốc có đặc tính kháng cholinergic bao gồm thuốc chống nôn (promethazin), thuốc điều trị parkinson (benztropine), thuốc chống co thắt đường tiêu hóa (propantheline), thuốc chống co thắt bàng quang (oxybutynin, tolterodine) và thuốc chống trầm cảm (imipramin).

Trong ấn phẩm Medicines Safety Update tháng 6/2013, Cơ quan Quản lý Dược phẩm Úc khuyến cáo cán bộ y tế cần thận trọng sử dụng các thuốc kháng cholinergic cho bệnh nhân cao tuổi do nguy cơ làm suy giảm nhận thức. Bệnh nhân cao tuổi là đối tượng nhạy cảm với các tác dụng bất lợi của thuốc. Các thuốc này có thể gây lú lẫn hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng lú lẫn của bệnh nhân. Trường hợp sử dụng thuốc kháng cholinergic trên bệnh nhân cao tuổi, cần bắt đầu điều trị với liều thấp và từ từ nâng đến liều thấp nhất có hiệu quả.

Ảnh minh họa: Internet.

Một nghiên cứu dài hạn gần đây đánh giá mối liên quan giữa việc sử dụng thuốc kháng cholinergic và khả năng nhận thức của người cao tuổi. Nghiên cứu được tiến hành trên 13 004 bệnh nhân trên 65 tuổi trong vòng 2 năm. Tại thời điểm bắt đầu nghiên cứu, 4% bệnh nhân đang sử dụng một thuốc kháng cholinergic. Kết quả trong bài kiểm tra trí nhớ có tên là mini-mental state examination sau đó của những bệnh nhân này giảm 0,33 điểm so với những bệnh nhân không dùng thuốc kháng cholinergic.

Một nghiên cứu dài hạn khác tiến hành trên 1652 bệnh nhân người Mỹ Phi trên 70 tuổi trong vòng 6 năm. Tại thời điểm bắt đầu nghiên cứu, 11% bệnh nhân sử dụng thuốc kháng cholinergic. Sau đó, những bệnh nhân này có nguy cơ tiến triển suy giảm nhận thức cao gấp 1,43 lần so với những bệnh nhân không sử dụng thuốc. Đồng thời, nguy cơ này cũng tăng theo số lượng thuốc kháng cholinergic bệnh nhân sử dụng.

Do nguy cơ suy giảm nhận thức trên người cao tuổi sử dụng thuốc kháng cholinergic, cán bộ y tế cần thận trọng sử dụng thuốc trên đối tượng bệnh nhân này. Đồng thời, cần cân nhắc kiểm tra định kỳ khả năng nhận thức của bệnh nhân dùng thuốc với bất kỳ mục đích điều trị nào, kể cả những bệnh lý không liên quan đến thần kinh. Ngoài ra, có thể giảm nguy cơ của thuốc kháng cholinergic bằng cách dùng các thuốc thay thế không có đặc tính kháng cholinergic.

Nguồn: http://www.tga.gov.au/pdf/msu-2013-03.pdf