Hyoscin hydrobromid là chất đối kháng thụ thể acetylcholin muscarinic. Chỉ định được cấp phép của miếng dán hyoscin hydrobromid là ngăn ngừa các triệu chứng say tàu xe (buồn nôn, nôn và chóng mặt) ở người lớn và trẻ em từ 10 tuổi trở lên. Mỗi miếng dán có thời gian sử dụng là 72 giờ.
Vì có thể đi qua hàng rào máu não, thuốc này có cả tác dụng trên hệ thần kinh trung ương và ngoại vi, từ đó gây ra một loạt các tác dụng kháng cholinergic không mong muốn bao gồm tăng thân nhiệt, bí tiểu, khô miệng, rối loạn điều tiết mắt (mờ mắt), giãn đồng tử, kích ứng da, phát ban toàn thân, buồn ngủ, chóng mặt, suy giảm trí nhớ, rối loạn chú ý, bồn chồn, mất phương hướng, nhầm lẫn, ảo giác, mê sảng, co giật, hôn mê và liệt hô hấp.
Sau khi gỡ bỏ miếng dán, hyoscin trong da tiếp tục đi vào máu. Do đó, các tác dụng không mong muốn này có thể tồn tại đến 24 giờ hoặc lâu hơn sau khi gỡ bỏ miếng dán. Trẻ em và người cao tuổi là những đối tượng dễ gặp tác dụng kháng cholinergic hơn.
Miếng dán chứa hyoscin hydrobromid hiện nay đang được sử dụng rộng rãi, tuy nhiên đã có một số báo cáo về tác dụng kháng cholinergic nghiêm trọng và đe dọa tính mạng, trong đó có cả đột tử do tăng thân nhiệt ở trẻ em. Tác dụng không mong muốn nghiêm trọng đặc biệt khi sử dụng ngoài các hướng dẫn sử dụng được cấp phép, bao gồm:
- Sử dụng với mục đích khác ngoài ngăn ngừa các triệu chứng say tàu xe (dùng để kiểm soát tình trạng tăng tiết nước bọt ở bệnh nhân bại não, bệnh nhân thở máy, bệnh nhân Parkinson, bệnh nhân tăng tiết nước bọt do thuốc; hoặc dùng để kiểm soát tình trạng buồn nôn và nôn trên bệnh nhân ung thư hoặc sau phẫu thuật)
- Sử dụng cho trẻ em dưới 10 tuổi
- Cắt miếng dán thành nhiều miếng nhỏ (làm giảm sinh khả dụng của thuốc)
- Dán nhiều miếng dán cùng lúc
- Sử dụng các miếng dán liên tiếp không nghỉ
- Sử dụng lâu dài
Theo khuyến cáo của PMEAG (nhóm các chuyên gia tư vấn về thuốc dùng trong nhi khoa), tác dụng tăng thân nhiệt đã được bổ sung vào danh sách tác dụng không mong muốn trong tờ Tóm tắt các đặc tính Sản phẩm và Hướng dẫn sử dụng thuốc.
Khuyến cáo dành cho nhân viên y tế:
- Cần cảnh giác với khả năng xuất hiện tác dụng kháng cholinergic ở những bệnh nhân được kê đơn miếng dán hyoscin hydrobromid, đặc biệt với trường hợp kê đơn ngoài hướng dẫn sử dụng được cấp phép, bao gồm: sử dụng cho các mục đích khác ngoài say tàu xe, dùng cho trẻ em dưới 10 tuổi, cắt miếng dán, dán nhiều miếng dán cùng lúc, sử dụng các miếng dán liên tiếp và sử dụng lâu dài.
- Trẻ em và người cao tuổi đều là những đối tượng có nguy cơ cao gặp tác dụng kháng cholinergic hơn.
- Tác dụng kháng cholinergic nghiêm trọng có thể bao gồm tăng thân nhiệt, bí tiểu, mê sảng, ảo giác, co giật, hôn mê và liệt hô hấp.
- Nếu sử dụng miếng dán chứa hyoscin hydrobromid trong bệnh viện hoặc các cơ sở khám chữa bệnh nội trú, cần theo dõi về các dấu hiệu và triệu chứng của tác dụng kháng cholinergic trên bệnh nhân và xử trí kịp thời nếu tác dụng không mong muốn này xảy ra.
Điểm tin: SV. Phùng Ngọc Mai
Hiệu đính: DS. Nguyễn Hà Nhi; Phụ trách: ThS.DS. Nguyễn Mai Hoa