Vào ngày 22 tháng 12 năm 2021, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã ban hành Giấy phép Sử dụng khẩn cấp (EUA) cho PAXLOVID, bao gồm các viên nén đường uống nirmatrelvir được đóng gói cùng với các viên nén đường uống ritonavir (một chất kháng retrovirus đã được FDA chấp thuận).

Chỉ định

Sử dụng khẩn cấp Paxlovid được chỉ định để điều trị COVID-19 từ nhẹ đến trung bình ở người lớn và trẻ em (từ 12 tuổi trở lên, cân nặng tối thiểu 40 kg) có kết quả xét nghiệm trực tiếp dương tính với SARS-CoV-2, và những người có nguy cơ cao tiến triển thành bệnh COVID-19 nặng, bao gồm nhập viện hoặc tử vong. Paxlovid không được phép điều trị cho bệnh nhân nội trú, hoặc sử dụng như một liệu pháp dự phòng trước hoặc sau phơi nhiễm để ngăn ngừa COVID-19. Paxlovid không được chỉ định sử dụng quá 5 ngày liên tục.

Liều lượng

Nirmatrelvir có sẵn ở dạng viên nén 150 mg, trong khi ritonavir ở dạngviên nén 100 mg. Đối với bệnh nhân có chức năng thận bình thường hoặc suy thận nhẹ, liều khuyến cáo là 300 mg nirmatrelvir (hai viên) và 100 mg ritonavir (một viên), uống đồng thời hai lần mỗi ngày, vào buổi sáng và buổi tối, trong 5 ngày.

Giảm liều

Cần giảm liều đối với bệnh nhân suy thận mức độ trung bình, được định nghĩa là có mứccầu thận ước tính (eGFR) dưới 60 mL/phút, nhưng lớn hơn hoặc bằng 30 mL/phút. Bệnh nhân bị suy thận mức độ trung bình chỉ cần uống 150 mg nirmatrelvir (một viên) cùng với 100 mg ritonavir, uống đồng thời, hai lần mỗi ngày, vào buổi sáng và buổi tối. Bệnh nhân suy thận nặng, với eGFR dưới 30 mL/phút, không nên dùng thuốc, vì chưa xác định được liều lượng thích hợp cho bệnh nhân suy thận nặng.

Lưu ý quan trọng cho dược sĩ cấp phát

Paxlovid chỉ có sẵn trong một hộp chứa năm vỉ, mỗi vỉ chứa liều hàng ngày cho buổi sáng và buổi tối (gồm hai viên nirmatrelvir và một viên ritonavir cho mỗi liều) đối với bệnh nhân có chức năng thận bình thường hoặc suy thận nhẹ. Đối với bệnh nhân suy thận mức độ trung bình, EUA quy định các dược sĩ phải giảm một viên nirmatrelvir cho cả liều buổi sáng và buổi tối khỏi mỗi vỉ thuốc trước khi phân phát Paxlovid để thuận tiện cho việc định liều (Hình 1). Sau khi loại bỏ một viên nirmatrelvir ở liều buổi sáng và một viên ở liều buổi tối trên mỗi vỉ, các chỗ trống trên cả năm vỉ phải được dán bằng nhãn dán do nhà sản xuất cung cấp (Hình 2). 

Hình 1. Các khoanh tròn màu đỏ trong hình ảnh là nơi các viên nén nirmatrelvir được lấy ra trước khi cấp phát Paxlovid cho bệnh nhân suy thận mức độ trung bình; sau đó, một nhãn dán in sẵn (Hình 2) với hướng dẫn định liều, nên được dán trên các chỗ trống.

Hình 2. Một nhãn dán in sẵn với hướng dẫn định liều (do nhà sản xuất cung cấp) được đặt trên chỗ trống nơi đã lấy viên nirmatrelvir ra cho bệnh nhân suy thận mức độ trung bình.

Mối quan ngại và khuyến cáo về tính an toàn

Những khó khăn trong việc kê đơn liều. Người kê đơn có thể không nhận thức được rằng cần giảm liều cho bệnh nhân suy thận trung bình hoặc không nên kê đơn thuốc cho bệnh nhân suy thận nặng. Do đó, hệ thống kê đơn điện tử phải cảnh báo cho người kê đơn các yêu cầu về điều chỉnh liều cho bệnh nhân suy thận. Ngoài ra, việc chọn liều chính xác cho bệnh nhân suy thận trung bình có thể yêu cầu người kê đơn phải nhập thủ công liều đã giảm vào văn bản. Điều quan trọng là các đơn thuốc phải chỉ định liều lượng của từng thành phần hoạt chất trong Paxlovid như sau:

- 150 mg nirmatrelvir với 100 mg ritonavir cho bệnh nhân suy thận trung bình.

- 300 mg nirmatrelvir với 100 mg ritonavir cho bệnh nhân có chức năng thận bình thường hoặc suy thận nhẹ.

Không loại bỏ viên nén và dán các vỉ rỗng. Một quan ngại về tính an toàn là nhân viên nhà thuốc có thể không loại bỏ một viên nirmatrelvir ra khỏi mỗi liều của vỉ thuốc trong cả năm ngày điều trị và/hoặc có thể không dán nhãn để bệnh nhân biết rằng bao bì đã bị thay đổi vì loại bỏ các viên uống không cần thiết. Cả hai bước này đều là yêu cầu của EUA và các hiệu thuốc xử lý Paxlovid phải đảm bảo dược sĩ và kỹ thuật viên dược của họ giải quyết vấn đề này và có quy trình để đáp ứng yêu cầu này.

Không tuân thủ uống đồng thời các viên thuốc. Bệnh nhân sẽ được tự sử dụng Paxlovid tại nhà. Vì vậy, điều cực kỳ quan trọng là dược sĩ khuyến cáo bệnh nhân nên uống cả viên nén nirmatrelvir và ritonavir cùng nhau vào buổi sáng và buổi tối. Đối với bệnh nhân suy thận trung bình, dược sĩ cũng nên giải thích rằng bao bì đã được thay đổi để cung cấp liều lượng thích hợp.

Tương tác thuốc

Paxlovid (nirmatrelvir đóng gói cùng với ritonavir) là chất ức chế CYP3A, nhóm isoenzyme cytochrome P450 có ý nghĩa về mặt lâm sàng phổ biến nhất, có thể làm tăng nồng độ của các thuốc trong huyết tương được chuyển hóa chủ yếu bởi CYP3A. Đồng thời, nirmatrelvir và ritonavir là chất nền CYP3A; do đó, các thuốc cảm ứng CYP3A có thể làm giảm nồng độ nirmatrelvir và ritonavir trong huyết tương và làm giảm hiệu quả điều trị của Paxlovid.

Nguồn:https://www.ismp.org/alerts/medication-safety-issues-newly-authorized-paxlovid

Điểm tin: CTV. Nguyễn Thị Thu Hằng, CTV. Nguyễn Phương Thảo, ThS.DS. Nguyễn Thị Tuyến