Các nghiên cứu quan sát cho thấy bệnh nhân hen suyễn hoặc viêm phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) dường như có tỉ lệ nhập viện do COVID-19 thấp hơn bình thường. Quan sát này đặt ra câu hỏi liệu corticosteroid đường hô hấp (ICS) có thể làm giảm nhẹ triệu chứng của COVID-19, vì bệnh nhân hen suyễn hoặc COPD thường xuyên sử dụng các thuốc này. Trong một thử nghiệm lâm sàng nhỏ, bệnh nhân mắc COVID-19 mức độ nhẹ chưa từng sử dụng ICS trước khi mắc bệnh có tỉ lệ nhập viện thấp hơn khi được sử dụng budesonid đường hít. (Lancet Respir Med 2021; 9:763).
Hiện nay dữ liệu từ một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, nhãn mở đã được công bố (Lancet 2021 Aug 10; [e-pub]). Thử nghiệm bao gồm 1.856 bệnh nhân cao tuổi có nguy cơ cao (≥ 65 tuổi, hoặc ≥ 50 tuổi và có bệnh lý nền như ung thư, đái tháo đường, bệnh tim mạch, bệnh phổi, béo phì) mắc COVID-19 có triệu chứng mà không phải nhập viện trong thời gian tối đa 14 ngày (trung bình 6 ngày). Bệnh nhân được điều trị theo phác đồ tiêu chuẩn kết hợp với budesonid (800µg, sử dụng đường hô hấp 2 lần/ngày, trong vòng 14 ngày) hoặc chỉ sử dụng phác đồ tiêu chuẩn. Trung vị của thời gian hồi phục được báo cáo ở nhóm budesonid ngắn hơn 2,9 ngày, và dường như nhóm budesonid ít gặp biến cố nhập viện hoặc tử vong hơn, tuy nhiên sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê.
Bình luận
Thử nghiệm này có nhiều hạn chế. Thử nghiệm không được làm mù, việc theo dõi bệnh nhân không chặt chẽ, và không tìm thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê đối với tiêu chí quan trọng nhất là tỉ lệ nhập viện và tử vong. Tuy nhiên, thử nghiệm cũng gợi ý rằng có thể có lợi ích khi sử dụng ICS cho bệnh nhân lớn tuổi và bệnh nhân có bệnh lý nền mắc COVID-19 mức độ nhẹ. Lí tưởng vẫn nên sử dụng liệu pháp kháng thể đơn dòng (trong vòng 3 đến 7 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng), do liệu pháp đã chứng minh được hiệu quả hạn chế trên tỉ lệ nhập viện và tử vong do COVID-19. Tuy nhiên, ICS là một lựa chọn đơn giản và ít tốn kém, dường như ít có nhược điểm, và có thể hợp lý khi sử dụng cho nhóm bệnh nhân nguy cơ cao (như trong thử nghiệm).
Điểm tin: CTV. Tăng Quốc An,CTV. Nguyễn Hà Nhi, ThS.DS. Nguyễn Thị Tuyến