Cập nhật thông tin
Trung tâm giám sát phản ứng bất lợi New Zealand (CARM) đã tiếp nhận một trường hợp (số ID CARM 131670, 131834) báo cáo bệnh liken phẳng trong giai đoạn từ ngày 26 tháng 10 năm 2018 đến 31 tháng 7 năm 2019. Trường hợp này đã báo cáo hai lần khác nhau có xuất hiện liken phẳng trên cùng một bệnh nhân sau khi tiêm vắc-xin zona và/hoặc vắc-xin cúm. Như vậy, phản ứng xuất hiện lại sau khi tái sử dụng thuốc. Bệnh nhân cũng đang được dùng đồng thời thuốc khác bao gồm cilazapril + hydrochlrothiazide, được cho là có liên quan tới tình trạng phát ban do thuốc dạng liken.
Hiện tại có 2 trường hợp báo cáo bệnh liken phẳng liên quan đến vắc xin zona và/hoặc vắc xin cúm. Medsafe sẽ tiếp tục theo dõi vấn đề ngày thông qua hệ thống cảnh giác dược thường quy. Lợi ích của vắc xin phòng zona và vắc xin cúm vẫn vượt trội nguy cơ và chưa có động thái nào được yêu cầu tại thời điểm này.
Tiêm phòng cúm hàng năm là một biện pháp quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng và tử vong do cúm. Tổ chức Y tế Thế giới đã đưa ra khuyến cáo vắc xin cúm cần chứa các chủng virus cúm theo từng năm. Hiệu quả của vắc-xin cúm phụ thuộc vào sự phù hợp của các chủng trong vắc-xin với các chủng lưu hành, tuổi và các tình trạng sinh lý, bệnh lý nềncủa bệnh nhân.
Zostavax là một loại vắc-xin suy giảm độc lực được sử dụng để ngăn ngừa herpes zoster (bệnh zona). Nó làm giảm gánh nặng của bệnh zona tới 61% ở người lớn dưới 60 tuổi, 66% ở những người 60 - 69 tuổi và 55% ở những người từ 70 tuổi trở lên.
Vắc-xin cúm và vắc-xin zona đều được tài trợ trong Chương trình tiêm chủng quốc gia cho một số bệnh nhân. Bệnh nhân có thể nhận được cả hai loại vắc-xin cùng một lúc bằng cách sử dụng các bơm tiêm riêng tiêm vào các vị trí khác nhau.
Thông tin thêm
Liken phẳng là tình trạng viêm da tự miễn qua trung gian tế bào T không phổ biến, trong đó các tế bào viêm (tế bào bạch cầu) tấn công một loại protein không xác định trong da và keratinocytes (một loại tế bào da). Da và niêm mạc miệng là những khu vực thường xảy ra nhất.
Có nhiều yếu tố góp phần gây bệnh liken phẳng, bao gồm di truyền, căng thẳng, tổn thương da và nhiễm virus. Một bệnh da khu trú như bệnh zona cũng có thể tăng nguy cơ mắc liken phẳng và đã được mô tả trong y văn. Điều này được gọi là đáp ứng tại cùng vị trí (isotopic response) - nơi một phản ứng da mới xuất hiện tại cùng vị trí với phản ứng da xuất hiện trước đó không liên quan với phản ứng mới và đã được chữa lành.
Liken phẳng và phát ban do thuốc dạng liken cũng đã được báo cáo sau khi tiêm chủng. Một nghiên cứu gần đây cho thấy vắc-xin viêm gan B, vắc-xin cúm và vắc-xin zona là ba loại vắc-xin hàng đầu được báo cáo liên quan đến các tình trạng này. Thời gian khởi phát trung bình được báo cáo trong nghiên cứu là 14 ngày.
Nhìn chung, lợi ích của vắc-xin zona và vắc-xin cúm vẫn vượt trội nguy cơ.
Thông tin thêm về các loại vắc-xin này và các tác dụng phụ đã biết có sẵn trong tờ rơi thông tin cho người sử dụng và Tóm tắt đặc tính sản phẩm. Cẩm nang Tiêm chủng cung cấp hướng dẫn lâm sàng cho các cán bộ y tế về việc sử dụng vắc-xin an toàn và hiệu quả nhất.
Động thái của cơ quan quản lý
Medsafe đang đặt vấn đề này vào chương trình theo dõi an toàn thuốc để khuyến khích báo cáo và có thêm thông tin về phản ứng bất lợi.
Báo cáo
Người sử dụng và các cán bộ y tế có thể gửi báo cáo về các phản ứng bất lợi nghi ngờ cho cơ quan quản lý. Vui lòng báo cáo bất kỳ trường hợp liken phẳng hoặc phát ban do thuốc dạng liken ở những bệnh nhân đã được tiêm vắc-xin zonahoặc vắc-xin cúm. Trong báo cáo cần có thông tin về thời gian khởi phát và vị trí phát ban.
Medsafe không thể đưa ra lời khuyên về tình trạng sức khỏe cho từng cá nhân. Nếu có băn khoăn về loại thuốc đang dùng, Medsafe khuyên người bệnh nên trao đổi với bác sĩ điều trị.
Nguồn: https://www.medsafe.govt.nz/safety/EWS/2018/ZosterAndInfluenza.asp#Update
Điểm tin: Trần Quỳnh Trang, Nguyễn Thị Tuyến